Verbum

анлайнавы слоўнік

шалё́ваны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	шалё́ваны	шалё́ваная	шалё́ванае	шалё́ваныя
Р.	шалё́ванага	шалё́ванай	шалё́ванага	шалё́ваных
Д.	шалё́ванаму	шалё́ванай	шалё́ванаму	шалё́ваным
В.	шалё́ваны	шалё́ваную	шалё́ванае	шалё́ваныя шалё́ваных
Т.	шалё́ваным	шалё́ванай шалё́ванаю	шалё́ваным	шалё́ванымі
М.	шалё́ваным	шалё́ванай	шалё́ваным	шалё́ваных

Кароткая форма: шалё́вана.

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шаро́ваны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	шаро́ваны	шаро́ваная	шаро́ванае	шаро́ваныя
Р.	шаро́ванага	шаро́ванай	шаро́ванага	шаро́ваных
Д.	шаро́ванаму	шаро́ванай	шаро́ванаму	шаро́ваным
В.	шаро́ваны	шаро́ваную	шаро́ванае	шаро́ваныя шаро́ваных
Т.	шаро́ваным	шаро́ванай шаро́ванаю	шаро́ваным	шаро́ванымі
М.	шаро́ваным	шаро́ванай	шаро́ваным	шаро́ваных

Кароткая форма: шаро́вана.

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шпунто́ваны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	шпунто́ваны	шпунто́ваная	шпунто́ванае	шпунто́ваныя
Р.	шпунто́ванага	шпунто́ванай	шпунто́ванага	шпунто́ваных
Д.	шпунто́ванаму	шпунто́ванай	шпунто́ванаму	шпунто́ваным
В.	шпунто́ваны	шпунто́ваную	шпунто́ванае	шпунто́ваныя шпунто́ваных
Т.	шпунто́ваным	шпунто́ванай шпунто́ванаю	шпунто́ваным	шпунто́ванымі
М.	шпунто́ваным	шпунто́ванай	шпунто́ваным	шпунто́ваных

Кароткая форма: шпунто́вана.

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шыфро́ваны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	шыфро́ваны	шыфро́ваная	шыфро́ванае	шыфро́ваныя
Р.	шыфро́ванага	шыфро́ванай шыфро́ванае	шыфро́ванага	шыфро́ваных
Д.	шыфро́ванаму	шыфро́ванай	шыфро́ванаму	шыфро́ваным
В.	шыфро́ваны шыфро́ванага	шыфро́ваную	шыфро́ванае	шыфро́ваныя
Т.	шыфро́ваным	шыфро́ванай шыфро́ванаю	шыфро́ваным	шыфро́ванымі
М.	шыфро́ваным	шыфро́ванай	шыфро́ваным	шыфро́ваных

Кароткая форма: шыфро́вана.

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шыфро́ваны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	шыфро́ваны	шыфро́ваная	шыфро́ванае	шыфро́ваныя
Р.	шыфро́ванага	шыфро́ванай шыфро́ванае	шыфро́ванага	шыфро́ваных
Д.	шыфро́ванаму	шыфро́ванай	шыфро́ванаму	шыфро́ваным
В.	шыфро́ваны шыфро́ванага	шыфро́ваную	шыфро́ванае	шыфро́ваныя
Т.	шыфро́ваным	шыфро́ванай шыфро́ванаю	шыфро́ваным	шыфро́ванымі
М.	шыфро́ваным	шыфро́ванай	шыфро́ваным	шыфро́ваных

Кароткая форма: шыфро́вана.

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

згано́даць

‘сапсаваць, прывесці ў нягодны стан што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
	адз.	мн.
1-я ас.	згано́даю	згано́даем
2-я ас.	згано́даеш	згано́даеце
3-я ас.	згано́дае	згано́даюць
Прошлы час
м.	згано́даў	згано́далі
ж.	згано́дала
н.	згано́дала
Дзеепрыслоўе
прош. час	згано́даўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Прыса́ды ₁ мн. л. ’дрэвы, пасаджаныя вакол, каля чаго-небудзь (дарогі, вуліцы, будынка і пад.)’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., Касп., Бір. Дзярж., Прышч. дыс., Сл. ПЗБ; слуц., ЛА, 2), прыса́дзі ’прысады’ (Сл. ПЗБ), прыса́да ’шырокая дарога, абсаджаная дрэвамі; дрэвы, пасаджаныя ля (вакол) хаты, сядзібы, сада’ (Шат., Янк. 2, Стан., Сл. ПЗБ, ЛА, 2), прыса́дак ’шырокая дарога, абсаджаная дрэвамі’ (акц., ЛА, 2), прыса́дка ’дрэва ў прысадах, алеі’ (Стан.), ’прысады; алея’ (Яруш.). Ст.-бел. присад ’падсаджаная расліна’ (XVI ст.), якое Крапівін (Межресп. конф., 24) параўноўвае з серб. при́сад ’атожылак, парастак’. Ад прысадзі́ць (гл.). Да семантыкі параўн. яшчэ паліса́да (гл. паліса́д).

Прыса́ды ₂ ’два дрэвы, якія растуць адно каля другога, з развілінамі (ра́ламі або казламі), дзе будзе зроблены памост для вулляў-калод (адзёр)’ (Сержп. Борт.). Да прысадзі́ць, г. зн. дрэвы, на якія прыса́джваецца памост, або дрэвы, спецыяльна пасаджаныя блізка адно да аднаго для выкарыстання пры размяшчэнні борці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гуча́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле дзеясл. гучаць (у 1 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. Пераможнаю радасцю гучаць жалезныя колы вагонаў, і гэта гучанне падхоплівае зарэчны чарот, ператвараючы яго ў цэлую мяцеліцу адрывістага смеху. Колас.

2. перан. Кніжн. Значэнне, характар. Я. Купала і Я. Колас яшчэ больш узмацнілі грамадскае гучанне нашай сатыры, падалі ёй выразную рэвалюцыйную накіраванасць. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гушчыня́, ‑і, ж.

1. Уласцівасць і стан густога. Гушчыня травы. Гушчыня раствору. Гушчыня чыгуначнай сеткі. □ Усюды прабіваюцца кусты арэшніку і каліны, павялічваючы яшчэ больш гушчыню і непраходнасць лесу. В. Вольскі.

2. Тое, што і гушчар. І рады я вясне тваёй, Айчына, Як сонцу кветка ў гушчыні лясной. Прыходзька.

3. Тое, што і гушча (у 3 знач.). У гушчыні натоўпу. З гушчыні народных мас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зневажа́нне і зневажэ́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. зневажаць — зняважыць і стан паводле знач. дзеясл. зневажацца — зняважыцца. Зневажанне пачуццяў. □ У часе выпіўкі бацюшка шмат гаманіў пра адносіны сялян да царквы і зневажанне, якое ён церпіць ад парафіян. Чарот. — Еду не трэба, вось я табе прамыю твар крыху, рана твая і загоіцца. Васілька адчуваў сябе крыху пакрыўджаным за такое зневажэнне яго раны. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)