Verbum

цэ́рбер, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: люты трохгаловы сабака са змяіным хвастом, які ахоўваў уваход у пекла.

2. перан. Злосны, пільны вартавы, які жорстка абмяжоўвае чыю-н. свабоду (кніжн.).

Бязлітасны цэнзурны ц.

цягу́чы, -ая, -ае.

1. Здольны расцягвацца, падаўжацца, не абрываючыся, не ломячыся.

Цягучая рызіна.

2. Густы і клейкі, ліпкі.

Ц. клей.

3. перан. Працяглы, запаволены, марудлівы.

Цягучыя песні.

4. Тое, што і цягавіты.

|| наз. цягу́часць, -і, ж.

партрэ́т, -а, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

Адлюстраванне якога-н. чалавека на карціне, фатаграфіі, у скульптуры.

Скульптурны п.

Групавы п. (некалькіх асоб). Літаратурны п. (перан.; мастацкае апісанне каго-н.).

|| прым. партрэ́тны, -ая, -ае.

П. жывапіс.

перары́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., што.

1. Разрыць, парыць лычом усё, многае.

Свінні перарылі ўвесь агарод.

2. перан. У пошуках чаго-н. раскідаць, перакапаць усё.

П. усе рэчы ў каморцы.

|| незак. перарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

правафланго́вы, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца, размешчаны на правым флангу.

П. баец.

Раўняцца на правафланговых (наз.).

2. правафланго́вы, -ага, мн. -ыя, -ых, м., перан. Чалавек, на якога патрэбна раўняцца ў працы, што служыць прыкладам для іншых.

скалыхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.

1. Зварухнуць, захістаць, прымусіць калыхацца.

Вецер скалыхнуў жыта.

С. калыску (гайдануць з боку ў бок).

2. перан. Усхваляваць, узрушыць; парушыць спакой.

Навіна скалыхнула народ.

спець², 1 і 2 ас. не ўжыв., спе́е; незак.

1. Рабіцца спелым (пра гародніну, злакі і пад.).

На полі спее ячмень.

2. перан. Прымаць закончаную форму; канчаткова складвацца.

У іх спелі новыя планы.

|| зак. паспе́ць, -е́е.

мякчэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца мяккім (у 1 знач.), мякчэйшым.

Ад мазі скура мякчэе.

2. перан. Лагаднець, дабрэць.

Сэрца яго паступова мякчэла.

|| зак. памякчэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.

мясі́сты, -ая, -ае.

1. 3 вялікай колькасцю мяса, які дае многа мяса.

Мясістая частка тушы.

2. Тоўсты целам, поўны.

М. твар.

3. перан. Які мае багатую, сакавітую мякаць (пра плады).

Мясістыя ягады.

|| наз. мясі́стасць, -і, ж.

напатка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Ідучы або едучы, сустрэць каго-н., натрапіць на каго-, што-н.

Н. воўка.

2. перан. Здарыцца, спасцігнуць (пра бяду, няшчасце і пад.).

Пад старасць яго напаткала гора.