Verbum

заразі́цца, -ражу́ся, -разі́шся, -разі́цца; -разі́мся, -разіце́ся, -разя́цца; зак., чым.

1. Захварэць, успрыняўшы заразу

З. грыпам.

2. перан. Успрыняць, засвоіць ад іншых што-н.

З. весялосцю.

|| незак. заража́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. заражэ́нне, -я, н.

З. крыві.

згла́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што.

1. Выраўнаваць, знікнуць, разгладжваючы, раўнуючы.

З. няроўнасці.

З. шурпатасць.

2. перан. Зрабіць менш прыметным, змякчыць.

З. супярэчнасці.

◊

Згладзіць вострыя вуглы (кніжн.) — змякчыць вастрыню супярэчнасцей.

|| незак. згла́джваць, -аю, -аеш, -ае.

злі́пнуцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нецца; зліпся, -плася; зак.

1. Злучыцца, прыліпнуць адзін да аднаго.

Лісты паперы зліпліся.

Валасы зліпліся ад поту.

2. перан. Пра вочы: закрыцца (пры моцным жаданні спаць).

|| незак. зліпа́цца, -а́ецца.

партрэ́т, -а, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

Адлюстраванне якога-н. чалавека на карціне, фатаграфіі, у скульптуры.

Скульптурны п.

Групавы п. (некалькіх асоб). Літаратурны п. (перан.; мастацкае апісанне каго-н.).

|| прым. партрэ́тны, -ая, -ае.

П. жывапіс.

перары́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., што.

1. Разрыць, парыць лычом усё, многае.

Свінні перарылі ўвесь агарод.

2. перан. У пошуках чаго-н. раскідаць, перакапаць усё.

П. усе рэчы ў каморцы.

|| незак. перарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

аздараві́ць, -раўлю́, -ро́віш, -ро́віць; -ро́ўлены; зак., што.

1. Палепшыць стан здароўя каго-н., зрабіць здаровым.

А. мясцовасць.

2. перан. Палепшыць, прывесці ў норму.

А. мікраклімат у калектыве.

|| незак. аздараўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аздараўле́нне, -я, н.

аксіёма, -ы, мн. -ы, -сіём, ж.

Палажэнне, якое не патрабуе доказу і прымаецца ў якасці зыходнага прынцыпу якой-н. тэорыі (спец.), а таксама (перан.) наогул палажэнне, якое прымаецца без доказу; бясспрэчная ісціна.

|| прым. аксіяматы́чны, -ая, -ае.

арсена́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Склад зброі і ваеннай амуніцыі.

А. крэпасці.

2. Прадпрыемства, якое вырабляе зброю і ваенную амуніцыю (уст.).

3. перан. Запас, вялікая колькасць чаго-н.

А. ведаў.

|| прым. арсена́льны, -ая, -ае.

ачалаве́чыцца, -чыцца; зак. (кніжн.).

1. Стаць падобным на чалавека, ператварыцца ў чалавека.

2. перан. Стаць гуманным.

|| незак. ачалаве́чвацца (1 і 2 ас. не ўжыв.), -аецца.

|| наз. ачалаве́чанне, -я, н. і (працэс) ачалаве́чванне, -я, н.

А. малпы.

баля́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Тое, што і болька.

2. перан. Недахоп, слабае месца ў дзейнасці, характары, а таксама чалавек з якімі-н. недахопамі, з-за якога бываюць непрыемнасці ў калектыве.