нараспе́ў, прысл.

Працягла, расцягваючы словы. Гаварыць нараспеў. □ Спачатку настаўніца расказала пра жыццё паэта, а потым нараспеў, з нейкай асабліва задушэўнай інтанацыяй пачала чытаць паэму. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праскандава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што і без дап.

Прачытаць які‑н. верш, выразна вылучаючы кожную адзінку рытму. // Прагаварыць моцна і выразна, падзяляючы словы на склады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыто́мны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца ў прытомнасці, пры памяці. — Хутчэй выходзьце! — выратавальныя словы вырваліся з грудзей Ягора, і сам ён ледзь прытомны адскочыў ад дома. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

празя́бнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. празяб, ‑ла; зак.

Моцна азябнуць, змерзнуць. Матчыны словы.. [Ганна] разумее прыкладна так: «Надзень жакетку, бо можа аатрымае Мікалай і ты празябнеш». Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перакана́ўчасць, ‑і, ж.

Уласцівасць пераканаўчага. Аля не запярэчыла на гэтыя словы, і .. [Леанід] адчуў, што думка яго знайшла якраз тую яснасць і пераканаўчасць, якую ён шукаў. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звяглі́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Які надакучае сваім прыставаннем з просьбамі, напамінамі, патрабаваннямі. Да слыху Вікі пачалі даходзіць.. словы звяглівага інтэнданта. Вітка.

2. Брахлівы (пра сабаку).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разлютава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго.

Прывесці ў лютасць. Дзеці разлютавалі сабаку. □ [Зелянюк:] — Ты, Карызна, гаворыш не таму, што ўпэўнены ў гэтым.. — Гэтыя словы.. разлютавалі Карызну. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сярдзі́тасць, ‑і, ж.

Уласцівасць сярдзітага; гнеў, злосць. Зноў [Лявон] пасыпаў люльку, а потым словы паліліся адно за другім раўчуком ціхім, часам у словах чулася скарга, сярдзітасць. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

склад³, -а, М -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.

Гук або спалучэнне гукаў, што вымаўляюцца адным штуршком выдыхнутага паветра.

Націскны с.

Дзяліць словы на склады.

○

Адкрыты склад — склад, які канчаецца на галосны гук.

Закрыты склад — склад, які канчаецца на зычны гук.

|| прым. складо́вы, -ая, -ае.

Складовае пісьмо (у якім знакамі абазначаюцца склады, а не гукі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

урачы́сты, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да ўрачыстасці (у 2 знач.), звязаны з урачыстасцямі, які суправаджаецца ўрачыстасцю.

У. дзень.

У. парад войск.

Урачыстае пасяджэнне.

2. Важны, знамянальны; які вызначаецца велічнасцю; сур’ёзны.

Урачыстая хвіліна развітання.

У. голас.

У. выгляд.

3. Надзвычай важны па значэнні, змесце.

Урачыстая клятва.

Урачыстыя словы прысягі.

|| наз. урачы́стасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)