Мяздры́ць ’біць, церці, каб зрабіць мяккім’, ’біць безупынна’ (КЭС, лаг.). Утворана ад мяздра́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прашатрава́цца ’абцерціся’, ’хадзіць туды-сюды, прабегчыся, каб адчуць рух (аб кані)’ (Федар. 7). Гл. шатраваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жаль, -ю, м.

1. Пачуццё спагады, жаласці, выкліканае чыім-н. няшчасцем, пакутай.

Не ведаць жалю.

2. Пачуццё горычы, смутку з прычыны страты каго-, чаго-н.

Мацярынскі ж.

3. Засмучэнне, шкадаванне.

Гаварыць з жалем аб здарэнні.

◊

На (вялікі) жаль (у знач. пабочн. сл.) — ужыв., каб выказаць шкадаванне з прычыны чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.

1. Павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць.

Д. тэкст.

2. Прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання.

Так яму дыктавала сумленне.

|| зак. прадыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.

|| наз. дыкто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж. (да 1 знач.).

Пісаць пад дыктоўку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Глаўна ’галоўнае’ (Сл. паўн.-зах.: «глаўна, каб ты…»). Запазычанне з рус. гла́вное ’тс’ (Сл. паўн.-зах.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кару́злівы ’чалавек, ахвочы чапляцца хоць да каго, каб пачаць зваду ці бойку’ (КЭС, лаг.; Янк.). Гл. каруза.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лаўчы́цца ’знаходзіць зручны момант, каб спрытным рухам зрабіць што-небудзь’ (ТСБМ). Да лоўкі (гл.), як мя́ккі — мякчыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Камла́к у выражэнні «камлакі едуць!» — табу: так казалі замест «памажы, божа!», калі стрыглі авечак, каб хутка адрастала руно, каб авечкі былі калматыя» (Федар. 1), камлаты ’калматы’ (саліг., Нар. словатв.; ТС; люб., Сл. паўн.-зах.), камлаценькі (аб ваўнянках) (слонім., Сл. паўн.-зах.), камлач ’калматы’ (Бір. Бел. антр.). Беларускае. У выніку перастаноўкі ЛМ+‑МЛ. да калматы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

хры́пласць, ‑і, ж.

Уласцівасць хрыплага. [Косця] кашлянуў, каб прагнаць гэту хрыпласць, каб тое, што ён скажа, сказаў ясна і цвёрда. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лы́сікі ’бульба ў мундзірах, носік якой зразаюць, каб зайшла соль у бульбу пры гатаванні’ (Ян.). Да лы́сіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)