Verbum

самаро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Рознай велічыні кавалкі металу (звычайна каштоўнага), якія сустракаюцца ў прыродзе ў хімічна чыстым выглядзе.

С. золата.

2. перан. Чалавек з прыроднымі здольнасцямі, якія выявіліся самастойна, без сістэматычнай адукацыі, выхавання.

Музыкант-с.

|| прым. самаро́дкавы, -ая, -ае.

Самародкавае золата.

самасто́йны, -ая, -ае.

1. Які існуе асобна ад іншых; незалежны.

Самастойная дзяржава.

Жыць самастойна (прысл.).

2. Здольны дзейнічаць сам, без чужой дапамогі.

С. чалавек.

Самастойныя паводзіны.

3. Які робіцца сваімі сіламі або па сваёй ініцыятыве, без пабочнага ўплыву.

Самастойнае даследаванне.

|| наз. самасто́йнасць, -і, ж.

мешчані́н, -а, мн. мяшча́не і (зліч. 2, 3, 4) мешчані́ны, мяшча́н, м.

1. У царскай Расіі: асоба, якая належала да гарадскога рамесна-гандлёвага саслоўя.

2. перан. Чалавек з дробнаўласніцкімі інтарэсамі, вузкім кругаглядам.

|| ж. мяшча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. мяшча́нскі, -ая, -ае.

невідзі́мка, -і.

1. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -мцы, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -мак. Нябачная істота.

Чалавек-н.

2. ж. Маленькая тонкая шпілька або заколка для жаночай прычоскі.

◊

Шапка-невідзімка — у казках: шапка, якая робіць нябачным таго, хто яе надзене.

непісьме́нны, -ая, -ае.

1. Які не ўмее чытаць і пісаць.

Н. чалавек.

2. перан. Які не мае адпаведных ведаў у якой-н. галіне, недасведчаны ў чым-н.

Н. рэцэнзент.

3. Які выкананы без належнага ведання справы, з памылкамі.

Н. чарцёж.

|| наз. непісьме́ннасць, -і, ж.

прыме́тны, -ая, -ае і прыкме́тны, -ая, ае.

1. Такі, што лёгка прымеціць.

П. шрам над брывом.

Ён прыметна (прыкметна) (прысл.) пахудзеў.

2. Які выдзяляецца сярод іншых.

Ён чалавек п.

3. Які з’яўляецца прыметай, адзнакай.

П. знак.

|| наз. прыме́тнасць, -і, ж. і прыкме́тнасць, -і, ж.

шы́льда, -ы, М -дзе, мн. -ы, -аў, ж.

1. Дошка з надпісам назвы ўстановы, прадпрыемства і пад., вывеска.

2. перан. Пра знешні, паказны бок паводзін, дзейнасці, спосабу жыцця і пад. (разм.).

Гэта толькі ш., на самай справе ён не такі чалавек.

|| прым. шы́льдавы, -ая, -ае.

курта́ты, -ая, -ае (разм.).

1. 3 кароткім або адсечаным хвастом (пра жывёл).

К. сабака.

2. перан. Невялікага росту, малы, кароткі.

К. чалавек.

3. Цесны (пра адзенне).

К. пінжачок.

4. перан. Няпоўны, абмежаваны (іран.).

К. канспект.

|| наз. курта́тасць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).

ліса́, -ы́, мн. лісы і (з ліч. 2, 3, 4) лісы́, ліс, ж.

1. Драпежная жывёліна сямейства сабачых з вострай мордай і доўгім пушыстым хвастом, а таксама яе футра.

Л. і ў сне курэй лічыць (прыказка).

2. перан. Хітры, ліслівы чалавек.

|| прым. лісі́ны, -ая, -ае.

мара́ль, -і, ж.

1. Сукупнасць прынцыпаў і норм паводзін людзей між сабой і ў адносінах да грамадства.

Чалавек высокай маралі.

2. Лагічны павучальны вывад з чаго-н.

М. байкі.

3. Павучанне, натацыя (разм.).

Чытаць м.

|| прым. мара́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

М. кодэкс.