сяміго́ддзе, ‑я, н.

1. Прамежак часу, тэрмін у сем год. План на сямігоддзе.

2. Гадавіна якой‑н. падзеі, што была сем гадоў назад. Сямігоддзе з дня заснавання інстытута.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жудзе́ць ’дакараць, лаяць, павучаць’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. арл. жуде́ть ’гусці’, жуди́ть калуж. ’гусці крыламі’, смал. ’доўга бурчаць’. Кантамінацыя гусці (гудзець) з жузнець, жужэць (гл. гэтыя словы), якая адбылася ва ўсх.-слав. дыялектах, прычым зафіксаваная бел. форма на першы план высоўвае знач. ’дакараць’, у той час як рус. дыялекты хутчэй адлюстроўваюць значэнні агульнага шуму.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

индивидуа́льный в разн. знач. індывідуа́льны;

индивидуа́льные ка́чества ученико́в індывідуа́льныя я́касці ву́чняў;

индивидуа́льное хозя́йство індывідуа́льная гаспада́рка;

индивидуа́льное обслу́живание індывідуа́льнае абслуго́ўванне;

индивидуа́льный подхо́д індывідуа́льны падыхо́д;

индивидуа́льный план індывідуа́льны план;

индивидуа́льный перевя́зочный паке́т індывідуа́льны перавя́зачны паке́т;

в индивидуа́льном поря́дке у індывідуа́льным пара́дку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недацягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне; зак., што.

1. Нацягнуць менш, чым патрэбна. Недацягнуць канат.

2. перан. Разм. Не выканаць у поўным аб’ёме чаго‑н. Недацягнуць да нормы. Недацягнуць план паставак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фурка́цыя, ‑і, ж.

У шэрагу замежных краін — спецыяльны вучэбны план для старшых класаў сярэдняй агульнаадукацыйнай школы з ухілам да пэўных навучальных дысцыплін. // Група навучэнцаў, якая працуе па такому плану.

[Ад лац. furcatus — раздзелены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узгадні́ць, -гадню́, -го́дніш, -го́дніць; -го́днены; зак.

1. што і што з чым. Прывесці ў пэўную адпаведнасць з чым-н.

У. дзеянні.

У. гадавы план з дырэктарам.

2. што з кім. Абмеркаваўшы, выпрацаваць адзіную думку наконт чаго-н., атрымаць згоду на што-н.

У. пытанне з начальствам.

|| незак. узгадня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. узгадне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сустрэ́чны, -ая, -ае.

1. Які рухаецца насустрач.

С. цягнік.

С. вецер.

Ніхто з сустрэчных (наз.) не спыніўся.

2. Які адбываецца пры сустрэчы, пры руху з двух бакоў.

С. бой.

С. агонь.

3. Які даецца ў адказ на што-н.

С. план.

◊

Першы сустрэчны — хто трапіцца, выпадковы.

Сустрэчны (наз.) і папярэчны — любы без разбору чалавек, усякі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перавы́сіць сов.

1. превы́сить, превзойти́;

п. план — превы́сить (превзойти́) план;

2. (воспользоваться чем-л. в большей степени, чем дозволено) превы́сить;

п. свае́ правы́ — превы́сить свои́ права́;

п. ху́ткасць (ско́расць) — превы́сить ско́рость;

3. (обнаружить превосходство) превзойти́;

п. усіх спры́там — превзойти́ всех ло́вкостью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дальнаба́чны, ‑ая, ‑ае.

Здольны прадбачыць вынікі чаго‑н.; празорлівы. [Гардзееў] па-свойму аказаўся дальнабачным і загадзя падаў заяву аб звальненні па ўласнаму жаданню. Даніленка. // Які вызначаецца прадбачлівасцю. Дальнабачны план. Дальнабачнае рашэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́мысел, ‑слу, м.

1. Задуманы план дзеянняў; намер, задума. Творчыя замыслы. □ Пад цёмнаю навіссю панурых лясоў таяцца грозныя замыслы паўстаўшага сялянства. Колас.

2. Галоўная думка, ідэя мастацкага твора. Замысел паэмы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)