падцэ́ліць, ‑цэлю, ‑цэліш, ‑цэліць; зак.
Разм.
1. Трапна папасці куды‑н., у якую‑н. цэль. [Тарэнта:] — Падцэляць жа вось неяк акурат у галаву. Калі б яшчэ раз давялося, дык бы напэўна ўжо ў лоб проста падцэлілі б. Галавач.
2. перан. Угадаць, улавіць зручны момант.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак., што.
1. Зрабіць мутным, пазбавіць празрыстасці; замуціць. З возера вылезла нейкае дзіва, возера ўсё ў адзін міг памуціла. Дубоўка.
2. перан. Пазбавіць яснасці, затуманіць (пра свядомасць, розум і пад.). Гэты ўдушлівы гар на момант памуціў свядомасць... Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́каць, ‑ае; незак.
Разм.
1. Тое, што і покацца.
2. Утвараць пры падзенні гук «пок». Ён ляжаў гэтак нейкі момант, слухаючы, як кулі покаюць недзе паблізу аб мерзлаватую зямлю. М. Ткачоў. Пераспелыя яблыкі ападалі ў цішы садоў і гучна покалі ў зямлю. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Тое, што і прыпяць. Колькі дзён мінула пасля гэтага, гляджу, прыгнаў Сенька аднекуль новенькую лодку і прыпнуў у загоне супроць сваёй хаты. Краўчанка. — Чакай, Рыгор, я адвяду .. каня і прыпну яго на момант. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распла́кацца, ‑плачуся, ‑плачашся, ‑плачацца; зак.
1. Пачаць моцна плакаць. Хлопчык шморгнуў носам, гатовы вось-вось зноў расплакацца. Сіняўскі.
2. перан. Разм. Пачаць жаліцца, імкнучыся выклікаць спачуванне. Шубіну на момант здалося, што кандыдат у старшыні не стрымаецца, можа расплакацца і адмовіцца ад выбараў. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціхахо́дны, ‑ая, ‑ае.
Які мае невялікую скорасць ходу, руху. [Бавар] выехаў на здаравенных рыжых конях, запрэжаных у дышаль доўгай і ціхаходнай фуры. Ракітны. Бурмакоў з усяе сілы націснуў на акселератар, шкадуючы ў гэты момант, што ён на ціхаходным самалёце, а не на ракеце. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчэ́нная,
Цяжарная (пра сабаку, ваўчыцу, лісу і пад.). Праз нейкі момант з-за хлява, аблізваючыся, выйшаў сабака, узбег па сумёт, які пабраўся шараном, і тады Усціння ўбачыла, што гэта была шчэнная сучка — вялікі жывот свой яна ледзь не валачыла па снезе. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улаві́ць сов., в разн. знач. улови́ть;
у. пах кве́так — улови́ть за́пах цвето́в;
у. скры́ты сэнс слоў — улови́ть скры́тый смысл слов;
у. зру́чны мо́мант — улови́ть удо́бный моме́нт;
у. гукаву́ю хва́лю — радио улови́ть звукову́ю волну́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
улови́ть сов., в разн. знач. улаві́ць, злаві́ць;
улови́ть звукову́ю волну́ радио улаві́ць (злаві́ць) гукаву́ю хва́лю;
улови́ть скры́тый смысл слов улаві́ць скры́ты сэнс слоў;
улови́ть удо́бный моме́нт улаві́ць (злаві́ць) зру́чны мо́мант;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пача́так¹, -тку, м.
1. Першы момант ці першыя моманты якога-н. дзеяння, з’явы.
П. жніва.
У пачатку восені.
П. навучальнага года.
Пакласці або даць п. чаму-н. (пачаць).
2. Зыходны пункт, кропка.
У пачатку вёскі.
Весці свой пачатак ад чаго-н. (паходзіць ад чаго-н.). Браць п. (пачынацца).
3. Першакрыніца, аснова, асноўная прычына.
Арганізуючы п.
Стрымліваючы п.
4. мн. -ткі, -ткаў. Асноўныя палажэнні, прынцыпы.
Пачаткі дзяржаўнасці.
5. мн. Спосабы, метады ажыццяўлення чаго-н.
На калектыўных пачатках.
На грамадскіх пачатках (бязвыплатна — пра якую-н. работу, дзейнасць каго-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)