Но́та ’нота, гук’ (Яруш., ТСБМ), ’голас’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. нота ’нота, гук’ (1580). Даўняе запазычанне праз ст.-польск. nota (XVI ст.) з лац. nōta ’знак’ (Булыка, Лекс. запазыч., 166) або непасрэдна з с.-лац. nota ’нотны знак’, параўн. натаваць ’памячаць, адзначаць’, нататка ’заметка’ і пад. (ад лац. notare ’адзначаць, запісваць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бемо́ль, ‑я, м.
1. Нотны знак, які азначае паніжэнне гуку на паўтона.
2. у знач. нескл. прым. (пасля назвы ноты). З паніжэннем. Рэ бемоль.
[Фр. bémol.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зна́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад значыць 1.
2. у знач. прым. Які мае на сабе які‑н. знак; мечаны. Значанае дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́та, ‑ы, ДМ меце, ж.
Штучны або радзімы знак, які адрознівае прадметы або істоты ад іншых падобных прадметаў, істот; метка (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стака́та,
1. нескл., н. У музыцы — кароткае адрывістае выкананне гукаў, пры якім яны не звязаны адзін з другім. Знак стаката.
2. прысл. Адрывіста, каротка.
[Іт. staccato — адрывіста, асобна.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сва́стыка ‘знак у выглядзе крыжа з загнутымі пад прамым вуглом канцамі — эмблема германскага фашызму (першапачаткова культавы знак некаторых старажытных рэлігій)’ (ТСБМ). З ням. Swastika ‘тс’, што ўзыходзіць да ст.-інд. svastika ‘сустрэча, весялосць, здароўе’ з su‑ ‘добры’ і asti ‘быць, існаваць’, роднаснага прасл. *(j)estь (гл. ёсць) гл. Майргофер, 3, 637; Сной₂, 713.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ківа́ла ’чалавек, якому даручана сцерагчы што-небудзь і даваць знак іншым’, ’кепскі працаўнік’ (Нас.). Да ківаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Падлі́ца ’пляма карычневага колеру на скуры’ (Сл. ПЗБ), падлічча ’радзімы знак на твары’ (Шатал.). Да ліцб (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обозначе́ние ср.
1. (действие) абазначэ́нне, -ння ср.; зна́чанне, -ння ср., ме́чанне, -ння ср.; см. обознача́ть;
2. (знак) адзна́ка, -кі ж., знак, род. зна́ка м.;
усло́вные обозначе́ния умо́ўныя адзна́кі (зна́кі);
3. (означение) азначэ́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыме́та ’знак’, прыкме́та (ТСБМ, Ян.), сюды ж дзеяслоў прыме́ціць ’заўважыць’, прыкме́ціць (ТСБМ) ’адзначыць, назначыць’ (Бяльк.), таксама зваротнае прыме́ціцца ’прыцэліцца’ (Бяльк.). Укр. примі́та, примі́тка ’прымета, прыкмета, знак’, примі́тити ’прыкмеціць, заўважыць’, примі́тний ’прыкметам’, примі́тливий ’уважлівы, той, які ўсё пераймае і засвойвае’, рус. приме́та, ’заметка, знак; след’, приме́тить ’заўважыць’, приме́тный, приме́тливый ’прыметны, заўважны’, польск. przymiot ’прымета, адзнака’, чэш. přimět(a) ’пацёртасць каля ранкі’, в.-луж. přimjet, н.-луж. pśimjet, серб.-харв. приме́тити ’прымеціць; зазначыць’. Працягвае прасл. *primětą < *primětiti, прэфіксальнае ўтварэнне ад *mětiti, гл. мета. Гл. таксама Махэк₂, 493 (лічыць слова заходнеславянскім); ЕСУМ, 3, 485; 4, 573.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)