убо́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
Убранне, адзенне; строі.
Шлюбны ў.
Асенні ў. лесу (перан.).
○
Галаўны ўбор — агульная назва рэчаў, якія надзяваюцца на галаву (шапка, капялюш, кепка і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
венча́льный
1. (связанный с браком) вянча́льны; шлю́бны;
2. (связанный с коронованием) каранава́льны, вянча́льны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кантра́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
Пісьмовая дамова, пагадненне з узаемнымі абавязкамі двух бакоў.
Падпісаць к.
К. паміж работнікам і работадаўцам.
Заключыць к.
○
Шлюбны кантракт — пісьмовы дагавор, пагадненне, якое рэгламентуе паводзіны і матэрыяльныя адносіны паміж мужам і жонкай.
|| прым. кантра́ктны, -ая, -ае і кантра́ктавы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жані́цьба, ‑ы, ж.
Уступленне мужчыны ў шлюб, шлюбны саюз мужчыны з жанчынай. З той пары, як грукнула мне трыццаць Я спакою не знайду ніяк: Спаць прылягу — пра жаніцьбу сніцца, Страшным стала слова халасцяк. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Міру́н (іран.) ’стары халасцяк’ (Сцяц.; ваўк., Сцяшк. Сл.). Каш. mʼiřa ’жаніх, малады’, miřota ’маладая’. Да прасл. miriti ’заключаць шлюбны дагавор’ (Варбот, ОЛА–1979, 327–328).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вясе́лле, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Абрад шлюбу і ўрачыстасць, святкаванне, звязанае з гэтым.
Спраўляць в.
2. Шлюбны поезд.
Дзеці крычалі: «Вяселле едзе!»
3. Бесклапотна-радасны настрой, які выражаецца ў схільнасці да забаў, вясёлых гульняў (разм.).
Праводзіць час у вяселлі.
|| памянш. вясе́лейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 1 знач.).
|| прым. вясе́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Казе́чыцца, козе́чыцца ’іграць (аб пчолах)’ (Грыг.). Магчыма, да каза 1; у такім выпадку словаўтваральны праз ступень казека (гл.) ’казляня’; матывацыя зразумелая, параўн. рус. дыял. козлиться ’дурэць, гуляць, скакаць’, такім чынам характарызуюцца паводзіны пчол. Недастатковая інфармацыя крыніцы, на жаль, не дазваляе меркаваць, што канкрэтна мелася на ўвазе: танец пчол, шлюбны палёт маткі ці іншае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
убо́р, -ру м.
1. убо́р, наря́д; (редко) одея́ние ср., облаче́ние ср.;
шлю́бны ўбор — сва́дебный наря́д (убо́р);
галаўны́ ўбор — головно́й убо́р;
2. украше́ние ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жані́х, ‑а, м.
Мужчына, які мае нявесту; будучы муж нявесты; суджаны. Спраўляюцца заручыны Вясельніцы засмучанай З вясёлым жаніхом. Купала. // Мужчына, які ўступае ў шлюб, у час шлюбных абрадаў і ўрачыстасцей. І Вось Жаніх той і Нявеста Сваё ў царкве занялі месца, Каб шлюбны выканаць закон. Крапіва. // Халасты мужчына, які думае жаніцца і шукае нявесту. Да яе колькі жаніхоў сваталася. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вясе́лле, ‑я, н.
1. Абрад шлюбу і ўрачыстасць, святкаванне, звязанае з гэтым. Згуляць вяселле.
2. Шлюбны поезд. Выскаквалі з двароў дзеці, .. крычалі на ўсе галасы: — Вяселле едзе! Лынькоў.
3. Разм. Вясёлае правядзенне часу; гульні, забавы. Прымітыўнае вяселле ціхіх людзей не пералятае сваімі зыкамі далей саламяных стрэх. Чорны. У мірны час людзі не заўважалі імклівай плыні часу. У свабоднай працы, у адпачынку, у вяселлі .. дні і тыдні ляцелі незаўважна. Шамякін.
•••
Залатое вяселле — пяцідзесяцігоддзе сямейнага жыцця.
Сярэбранае вяселле — дваццаціпяцігоддзе сямейнага жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)