стрэ́ча 1, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і сустрэча. Сцяжына песні, вядзеш куды ты Шырокім полем, высокім жытам? Якую стрэчу за небакраем, Якую радасць ты абяцаеш?.. Танк. Калі нас куля праміне, Мы адсвяткуем нашу стрэчу. Астрэйка. Васіль быў таксама, вельмі ўражаны гэтай нечаканай стрэчай: яму стала горача, у роце адразу зрабілася суха; рукі выпусцілі лейцы. Савіцкі.
стрэ́ча 2, ‑ы, ж.
У выразах: у першай стрэчы (абл.) — дваюрадны (брат, сястра, цётка, дзядзька); у другой стрэчы (абл.) — траюрадны (брат, сястра, цётка, дзядзька); у трэцяй стрэчы (абл.) — пра далёкае сваяцтва. Хлопцы смяюцца: — Што ты, цётка Марфа. Старшыня сельсавета ў двары. Ён цябе ў турму ўпячэ. — Алеська? Не ўпячэ. Я яму цётка. Хоць у трэцяй стрэчы, але цётка. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́лод в разн. знач. го́лад, -ду м.;
замори́ть го́лодом замары́ць го́ладам;
◊
го́лод не тётка погов. го́лад не цётка;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́дны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ў кроўнай роднасці, а таксама наогул у роднасці (у 1 знач.).
Р. брат.
Родная цётка.
Гасціць у родных (наз.).
2. Свой па нараджэнні, па духу, па звычках.
Родная вёска.
Родная мова (мова сваёй радзімы, на якой гавораць з дзяцінства).
3. Дарагі, любы, мілы (у звароце).
○
Родны склон — склон, які адказвае на пытанні: каго? чаго?
|| ласк. ро́дненькі, -ая, -ае (да 3 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераміргну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Тое, што і перамаргнуцца. Навічкі пераміргнуліся — цётка Кацярына дыпламатычная... Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праслязі́цца, ‑сляжуся, ‑слязішся, ‑слязіцца; зак.
Расхвалявацца да слёз, праліць слёзы. Цётка Ганна праслязілася, праводзячы Жарынку да машыны. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
румянатва́ры, ‑ая, ‑ае.
З румяным тварам. Цётка Глаша, румянатварая высокая жанчына, стаяла на пероне з плашчом у руках. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытру́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Трушком прыбегчы, прыехаць. Не паспеў я працерці вочы, як на двор прытрухала цётка Зенька. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыво́к, шыўка, м.
Частка шва, якая знаходзіцца паміж двума праколамі іголкі. Цётка Насця, хутка сцелючы шывок за шыўком, заклапочана гаворыць. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзікава́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі дзікі (у 1–6 знач.). А Валодзю забрала да сябе цётка Аўдоцця, жанчына адзінокая, старая і дзікаватая. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хло́пчыкаў, ‑ава.
Разм. Які належыць хлопчыку. [Маці] адарвала ад сваіх валасоў хлопчыкавы ручаняты так, што паважная цётка, якая сядзела побач, аж заварушылася. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)