саба́чы, -ая, -ае.

1. гл. сабака.

2. Вельмі цяжкі, нязносны, а таксама (пра мароз, холад) незвычайна моцны ў сваім праяўленні (разм.).

Сабачая доля.

С. холад.

3. перан. Адданы, паслужлівы, пакорны (разм.).

Сабачыя вочы.

Сабачая пакорнасць начальству.

4. Састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў.

Сабачая мята.

С. клешч.

◊

Ушыцца ў сабачую скуру (разм.) — страціць сумленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зя́бнуць, -ну, -неш, -не; зяб, -бла; -ні; незак.

Мерзнуць, вельмі моцна адчуваць холад.

Рукі зябнуць.

|| зак. азя́бнуць, -ну, -неш, -не; азя́б, -бла; -ні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прахапі́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -о́піць; -о́плены; зак., каго-што (разм.).

Пра вецер, холад і пад.: пранізаць наскрозь.

Яго прахапіла ветрам.

|| незак. прахо́пліваць, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

халадзі́шча, ‑а, м.

Велізарны холад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сту́жа ж., разг. сцю́жа, -жы ж., вялі́кі хо́лад (маро́з).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

соба́чий саба́чы;

◊

соба́чий нюх саба́чы нюх;

соба́чий хо́лод саба́чы хо́лад;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Зэс ’пранізлівы холад’ (Сл. паўн.-зах.). Верагодна, гукавы варыянт *зыз ’холад’ да азызнуць ’азябнуць’ (гл.); параўн. яшчэ дзіцяч. зюзя ’холад’ (гл.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адчу́ць, -чу́ю, -чу́еш, -чу́е; -чу́ты; зак., каго-што.

1. Пазнаць шляхам адчування.

А. холад.

А. моцны боль у назе.

2. Зведаць, перажыць, зразумець.

А. несправядлівасць.

А. сябе шчаслівым.

|| незак. адчува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прані́злівы, -ая, -ае.

1. Рэзкі на слых.

П. свіст.

Пранізліва (прысл.) крыкнуць.

2. Пра погляд: востры, пільны.

3. Пра вецер, холад, боль і пад.: моцны, рэзкі, які наскрозь пранізвае.

|| наз. прані́злівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маро́з, -у, мн. маразы́, маразо́ў, м.

1. Моцны холад, сцюжа.

М. бярэцца на нач.

Дваццаць градусаў марозу.

2. Вельмі халоднае надвор’е.

Трашчаць маразы.

|| памянш. маро́зік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. маро́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)