у́зус, -у, м. (кніжн.).

Тое, што прынята, што стала звычайным, звычка.

Моўны ў. (ужыванне слоў, форм, што замацавалася ў мове).

|| прым. узуа́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

словаўжыва́нне, ‑я, н.

Кніжн. Ужыванне ў мове слова ў тым ці іншым значэнні. Тэрміна лагічнае словаўжыванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мета́фара, ‑ы, ж.

Ужыванне слова або выразу ў пераносным значэнні, заснаванае на падабенстве або параўнанні, напрыклад: «плач ветру», «гоман лесу».

[Ад грэч. metaphora — перанос.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утыліза́цыя, ‑і, ж.

Выкарыстанне, ужыванне з карысцю. Утылізацыя цяпла. // Выкарыстанне якіх‑н. адходаў у якасці сыравіны, паліва, угнаення і пад. Утылізацыя адходаў вытворчасці.

[Ад лац. utilis — карысны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спажыва́нне, ‑я, н.

1. Ужыванне ў якасці прадуктаў харчавання і пад. Спажыванне малака і малочных вырабаў.

2. Выкарыстанне чаго‑н. для задавальнення якіх‑н. патрэб. Спажыванне паліва. Тавары народнага спажывання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэкра́цыя перан. іран. ’важны ўчынак’ (Сл. ПЗБ). Ад рэкра́цыя ’забава, адпачынак’ (гл. яшчэ рэграцыя), якое набыло супрацьлеглае значэнне ў іранічным кантэксце (параўн. ужыванне малайчына пры асуджэнні).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Падкураваць ’пад’юдзіць, падбухторыць да чаго-н.’ (Федар. VII). Да курыць. Развіццё семантыкі, відаць, праз ужыванне гэтага дзеяслова ў пчалярскай практыцы: падкурыць (пчол) ’выгнаць з вулля, каб ляцелі шукаць нектар’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пуры́зм, ‑у, м.

1. Празмернае імкненне да ачышчэння мовы ад іншамоўных слоў, неалагізмаў, скажэнняў нормы і г. д. Ужыванне абцякальных слоў і выразаў, эўфемістычнасць, ілжывы акадэмічны пурызм і мяшчанская грэблівасць да «простых» і «моцных» слоў і выразаў — вось характэрныя прыкметы стылю і моўнай манеры буржуазнай публіцыстыкі. «Полымя».

2. перан. Празмернае, часта паказное, імкненне да маральнай чысціні.

[Ад лац. purus — чысты.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

примене́ние

1. (приложение) прымяне́нне, -ння ср.; (употребление) ужыва́нне, -ння ср.; (использование) выкарыста́нне, -ння ср., скарыста́нне, -ння ср.;

примене́ние но́вых ме́тодов прымяне́нне (выкарыста́нне) но́вых ме́тадаў;

примене́ние зако́на прымяне́нне зако́на;

примене́ние но́вой маши́ны в произво́дстве ужыва́нне (скарыста́нне) но́вай машы́ны ў вытво́рчасці;

примене́ние лыж в зи́мних перехо́дах скарыста́нне (ужыва́нне) лыж у зімо́вых перахо́дах;

в примене́нии у прымяне́нні;

2. (приспособление) прыстасава́нне, -ння ср.;

примене́ние к но́вым усло́виям рабо́ты прыстасава́нне да но́вых умо́ў пра́цы (рабо́ты);

примене́ние к ме́стности воен. прыстасава́нне да мясцо́васці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Са́ндвіч ’дзве складзеныя разам скібачкі хлеба з маслам, сырам, каўбасой і пад. між імі’ (ТСБМ). Праз рус. са́ндвіч ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80) з англ., у якой ад імя лорда Sandwich, які, як гавораць, увёў гэту страву ва ужыванне (ССРЛЯ, 13, 162).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)