падтэ́кст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).
Унутраны, прыхаваны сэнс тэксту, выказвання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гуча́нне, -я, н.
1. гл. гучаць.
2. перан. Накіраванасць, характар, сэнс.
Вострае сацыяльнае г. п’есы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раху́ба, -ы, ж. (разм.).
1. Падлікі, разлікі.
2. Выгада, карысць, сэнс.
Няма рахубы рамантаваць хату.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тлума́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак.
1. што. Раскрываць сэнс, сутнасць чаго-н.
Т. пастанову.
Т. слова.
2. што каму і без дап. Асвятляць якое-н. пытанне, даваць зразумець сэнс чаго-н.
Т. рашэнне задачы.
|| наз. тлумачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эўфемі́зм, -а, м. (кніжн.).
Слова або выраз, якія замяняюць грубы, непажаданы сэнс.
|| прым. эўфемісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́цыя², -і, ж.
Падстава, сэнс, слушнасць.
Ён мае рацыю так сцвярджаць.
Няма рацыі рабіць гэта цяпер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сімвалі́чны, -ая, -ае.
1. гл. сімвал, сімволіка.
2. Які мае скрыты сэнс, які наводзіць на асацыяцыі (у 2 знач.).
Лёс героя с.
С. сэнс назвы рамана.
3. Пра пла́ты, сумы: мізэрна малы.
Аплата за паслугі — чыста сімвалічная.
С. ўзнос.
|| наз. сімвалі́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Смысл ‘розум’ (Нас.), смы́сліць ‘разумець, цяміць’ (Нас.), змысл ‘сэнс’ (Байк. і Некр.), смы́сел ‘сэнс, значэнне; розум’, смы́сьліць ‘разумець, цяміць’ (Некр. і Байк.), змысьля́ць ‘здумляць’ (Ласт.). Параўн. укр. смисл ‘сэнс, разуменне, сутнасць, карысць’, ‘сэнс, розум’, рус. смысл, смы́слить ‘разумець’, польск. smysl, zmysł ‘адчуванне, розум, сэнс’, н.-луж., в.-луж. zmysł ‘тс’, чэш. smysl ‘тс’, славац. zmysel ‘сэнс, розум, адчуванне, разуменне’, серб.-харв. сми̑сао ‘сэнс, значэнне, схільнасць’, славен. smísel ‘сэнс’, балг. сми́съл ‘сэнс, мэта, змест, карысць’, ст.-слав. съмыслъ ‘думка, намер, погляд’. Поствербальнае ўтварэнне ад *sъmysliti < mysliti (гл. мысль) (Махэк₂, 385). Гл. яшчэ Сной₁, 585.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмо́ўе, -я, н.
У граматыцы: слова, якое адмаўляе сэнс другога слова або фразы, напр.: «не», «ні», «няма», «нельга».
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уду́мацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак., у што.
Сканцэнтраваўшыся, уважліва абдумаць што-н.
У. ў сэнс слова.
|| незак. уду́мвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)