◎ Кшэ́сла ’частка воза з ручкамі, да якіх прымацоўваецца драбіна’, параўн. польск. krzesło ’стул’ і літ. krislas ’папярочка ў возе’ (Сл. паўн.-зах., 2, 596). Балтызм з фанетыкай пад польскім уплывам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скла́день уст., обл. / нож-скла́день склада́нчык, -ка м.; сцізо́рык, -ка м.;

о́браз-скла́день склада́ны абра́з;

стул-скла́день склада́нае крэ́сла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Надворак 1 ’двор, падворак’ (Яруш.), ’двор каля хаты’ (БРС), ’прастора паміж хатай і гаспадарчымі пабудовамі’ (нясвіж., слуц., смілав., шчуч., Яшк.; гродз., астрав., дзятл., маст., лід., навагр., Сл. ПЗБ). Заходнебеларускі наватвор, відаць, у выніку кантамінацыі мясцовага надвор’е ’дворышча’ і падворак (< польск. podwórek, podwórko?).

Надворак 2 ’стул’ (нясвіж., Сл. ПЗБ), ’панос’ (Сцяц.). Эўфемізм, да двор.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыстаўны́

1. приставно́й; придвижно́й;

~но́е крэ́сла — приставно́й стул;

п. сто́лік — придвижно́й сто́лик;

2. лингв. приставно́й;

~ны́я гу́кі — приставны́е зву́ки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крэ́сла ср.

1. кре́сло;

2. стул м.;

3. перен. кре́сло;

к. дырэ́ктара — кре́сло дире́ктора;

4. (в дровнях) поду́шка ж.;

5. порт. шири́нка ж.;

6. разг. (в штанах между ног) вста́вка ж.;

○ ве́нскае к. — ве́нский стул;

◊ сядзе́ць памі́ж двух крэ́слаў — сиде́ть ме́жду двух сту́льев

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слома́ть сов. злама́ць; палама́ць;

слома́ть стул злама́ць (палама́ць) стул;

слома́ть сопротивле́ние проти́вника злама́ць супраціўле́нне праці́ўніка;

◊

слома́ть себе́ ше́ю (го́лову) скруці́ць (злама́ць) сабе́ ка́рак;

слома́ть зу́бы (на чём) палама́ць зу́бы (на чым);

слома́ть лёд злама́ць лёд;

слома́ть рога́ (кому) злама́ць ро́гі (каму);

чёрт но́гу слома́ет чорт нагу́ зло́міць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Надво́р’е 1 ’месца па-за жылымі пабудовамі; дворышча’ (Нас., Яшк., Федар.), параўн. укр. надвірʼя, рус. надворье, польск. nadworze, чэш. nádvoři — усё да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (месца), гл. двор, надворак.

Надвор’е 2 ’чыстае паветра, пагода’ (Нас.), ’надвор’е’ (Сл. ПЗБ, ТС), надворʼя ’надвор’е, пагода’ (Бяльк.), рус. надворье ’тс’. Да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (стан паветра і інш.), гл. двор.

Надвор’е 3 ’медыц. стул’ (ТС). Эўфемізм, да папярэдняга слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зате́чь сов., в разн. знач. зацячы́; (онеметь — ещё) адранцве́ць, сшэ́рхнуць;

вода́ затекла́ под стул вада́ зацякла́ пад крэ́сла;

но́ги затекли́ но́гі зацяклі́ (здранцве́лі, сшэ́рхлі).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сту́лы ‘драўляныя слупкі падлогі’ (Бел. нар. жыллё, 37), сту́лле ‘штандары’ (Мат. Гом.), сту́льцы ‘брускі’ (Нік. Очерки). Рус. арханг. стул ‘паля ў фундаменце свірнаў, клецяў’, якое Тэрнквіст (цыт. па Фасмер, 3, 788) разглядае як запазычанне з ст.-швед. stol ‘стаяк’. У беларускай, магчыма, запазычанне з рускай, але яго шлях пранікнення вызначыць цяжка. Параўн. таксама сту́лак ‘табурэтка’ (Гіл.), сту́лок ‘крэсла’ (ТС), сту́лец ‘крэселка’ (Нас.), якія, аднак, нельга разглядаць асобна ад сто́лак ‘зэдлік’ (Сцяшк.), сто́лак ‘табурэт’, сто́лец ‘крэсла’ (Нас.), гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

опусти́ться

1. апусці́цца, мног. паапуска́цца, спусці́цца, мног. паспуска́цца; (на стул) се́сці;

2. (о почве, доме) асе́сці; (об уровне воды) зні́зіцца, спа́сці;

3. перен. (морально) апусці́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)