зме́жыць
‘злучыць, спалучыць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зме́жу |
зме́жым |
| 2-я ас. |
зме́жыш |
зме́жыце |
| 3-я ас. |
зме́жыць |
зме́жаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зме́жыў |
зме́жылі |
| ж. |
зме́жыла |
| н. |
зме́жыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зме́ж |
зме́жце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
зме́жыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сочета́ть в разн. знач.
1. сов. спалучы́ць;
2. несов. спалуча́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спалу́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад спалучыць.
2. у знач. прым. Які ўзаемадзейнічае, узаемна звязаны з чым‑н. Спалучаныя рысоры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спалучэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. спалучаць — спалучыць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. спалучацца — спалучыцца. Спалучэнне зычных. Сінтаксічнае спалучэнне. Спалучэнне колераў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спалуча́ць несов.
1. сочета́ть, соединя́ть;
2. сопряга́ть;
1, 2 см. спалучы́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сумясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; суме́шчаны; зак., што.
1. Спалучыць, злучыць разам.
С. работу з вучобай.
Нельга с. несумяшчальнае.
2. Налажыць адно на адно (пра лініі, геаметрычныя фігуры).
С. сіметрычныя фігуры.
|| незак. сумяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сумяшчэ́нне, -я, н.
С. прафесій (у аднаго работніка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прычт ’духавенства якой-небудзь царквы; клір’ (ТСБМ), ст.-бел. причтъ, причьтъ, причетъ, рус. причт, причет, причёт, укр. причет. З царк.-слав. причтъ, причьтъ, причетъ, дзе аддзеяслоўны назоўнік ад причисти ’прылічыць, уключыць’. Бліжэй да зыходнай формы ст.-бел. причтати ’прылічыць, спалучыць’ (Ст.-бел. лексікон).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спалу́чаны
1. прич. соединённый; см. спалучы́ць 1;
2. прил. сопряжённый;
~ныя пу́нкты — физ. сопряжённые то́чки;
~ныя рысо́ры — тех. сопряжённые рессо́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
злучы́ць¹, злучу́, злу́чыш, злу́чыць; злу́чаны; зак.
1. каго-што. Саставіць з многага (многіх) адно цэлае, аб’яднаць, зліць адно з другім.
З. намаганні.
З. свае сілы.
З. два прадпрыемствы ў адно.
2. што. Змацаваць, звязаць адно з другім.
З. правады.
3. што з чым. Звязаць, спалучыць.
З. тэорыю з практыкай.
4. каго-што з кім-чым. Устанавіць зносіны, сувязь паміж кім-, чым-н.
З. гарады чыгункай.
З. каго-н. з кім-н. па тэлефоне.
|| незак. злуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. злучэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэманстра́цыя, ‑і, ж.
1. Масавае шэсце для выражэння якіх‑н. грамадска-палітычных настрояў. Першамайская дэманстрацыя. Дэманстрацыя пратэсту супроць вайны. □ Рабочыя пачынаюць пераходзіць ад эканамічных стачак да стачак палітычных, да арганізацыі палітычных дэманстрацый пад баявым лозунгам «Далоў самадзяржаўе!». «Полымя».
2. Нагляднае азнаямленне з чым‑н., публічны наказ чаго‑н. Дэманстрацыя кінафільмаў. Дэманстрацыя экспанатаў на выстаўцы. Спалучыць тлумачэнне з дэманстрацыяй доследаў.
3. Дзеянні, учынкі і пад., якія выражаюць пратэст супроць каго‑н.; задзірлівыя паводзіны. Гэта выйшла, як і хацеў таго Гунава, падкрэслена непрыязна. Але Сімон, які зразумеў дэманстрацыю Гунавы, зрабіў такі выгляд, што нічога непрыемнага ў гэтым для сябе не бачыць. Самуйлёнак. Гутарка брала прыкры напрамак. У ёй гучала ўскосная дэманстрацыя супроць Рыгора. Гартны.
4. Праяўленне, сведчанне чаго‑н. Выбары ў Саветы з’яўляюцца велічнай дэманстрацыяй адзінства і згуртаванасці савецкага народа.
5. Ваенная аперацыя, якая мае на мэце адцягнуць увагу праціўніка ад месца галоўнага ўдару.
[Ад лац. demonastratio — паказванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)