◎ Кіслагу́бяц ’губасты’ (Сл. паўн.-зах.). Першая частка складанага слова узыходзіць да першаснай семантыкі дзеяслова кіснуцьі (гл.) ’мокнуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыва́лка ’сяброўка’ (Сцяшк. Сл.). З польск. rywałka ’суперніца’. Змена семантыкі на супрацьлеглую можна, магчыма, растлумачыць экспрэсіўнасцю слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыняcёнка экспр. ’падчарка’ (віл., Сл. ПЗБ). Суфіксальнае ўтварэнне ад прыне́сці з цікавым развіццём дзеяслоўнай семантыкі. Параўн. прывядзёнка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раз’ёўзаць ’папэцкаць’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Прыставачнае ўтварэнне са зрухам семантыкі ад ёўзацца ’неспакойна сядзець, рухацца ўвесь час’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скару́ба, скору́па ‘шарпак’ (астрав., беласт., Сл. ПЗБ). Адносна семантыкі і распаўсюджання гл. Астроўскі, ABSl, 27, 126. Гл. скарупа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аб’яё́даць, абаёдаць ’есці з прагнасцю’ (Бяльк.) < *oboědati. Параўн. рэканструкцыю семантыкі прасл. obědъ (гл. абед) як найбольш поўнага прыёму ежы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́сцішна ’ціха, спакойна’ і ’жудасна, страшна’ (БРС); ’страшнавата’ (З нар. сл.). Гл. ву́сціш з развіццём семантыкі ’ціха, аж страшна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарні́за ’ўзор у шалёўцы’ (Сцяшк.). Таго ж паходжання, што і гарніз, карніз (да апошняга гл. апісанне семантыкі ў Сцяшк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кро́пнуць, кропнуты ’ударыць, стукнуць’ (Клім.). Да крапіць (гл.). Што датычыць семантыкі, параўн. укр. кропити ’моцна біць’, рус. кропить ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прышаламі́ць экспр. ’пакараць’ (лях., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. пришоломити ’ашаламіць’. Гл. ашаламіць, шолам з развіццём семантыкі ’аглушыць, адурыць’ → ’пакараць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)