капялю́ш, капелюша́, мн. капелюшы́, капелюшо́ў, м.

Галаўны мужчынскі ўбор з палямі, жаночы — розных фасонаў.

Саламяны к.

|| памянш. капялю́шык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. капялю́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пана́ма¹, -ы, мн. -ы, -на́м, ж.

Летні шыракаполы саламяны або з матэрыі капялюш.

|| памянш. пана́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

|| прым. пана́мны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

залаціста-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: з залацістым адценнем, напр.: залаціста-аранжавы, залаціста-белы, залаціста-бліскучы, залаціста-пурпуровы, залаціста-русы, залаціста-рыжы, залаціста-саламяны, залаціста-чырвоны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жгут, -а́, М жгуце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Эластычная гумавая трубка, бінт або іншы прадмет для перавязвання канечнасці, каб спыніць кровацячэнне.

Налажыць ж.

2. Туга скручаны кавалак тканіны, пучок саломы і пад.

Саламяны ж.

|| памянш. жгу́цік, -а, мн. -і, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабурэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Стаць, зрабіцца бурым. Трава была непакошаная і на ўзгорках пабурэла на сонцы. Лупсякоў. Саламяны капялюш дырэктара так выгараў на сонцы, што зусім пабурэў. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удаве́ц, удаўца, м.

Мужчына, які не жаніўся пасля смерці жонкі. Фэлькава жонка памерла рана, і дзед жыў удаўцом. С. Александровіч.

•••

Саламяны ўдавец (жарт.) — мужчына, які знаходзіцца ў часовай разлуцы з жонкай (пераклад ням. Strohwitwer).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капялю́ш, капелюша, м.

Галаўны ўбор, мужчынскі — з палямі, жаночы — розных фасонаў. Саламяны капялюш. □ Прытрымліваючы капронавы капялюш, палі якога намоклі і абвіслі, Максім Сцяпанавіч сігаў вялізнымі крокамі. Карпаў. Каля століка пасажыра прайшла кабета ў чорным капелюшы. Бядуля.

[Лац. capellus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Су́дзень ’вялікі саламяны кош’ (Сцяшк. Сл.), ’суднік’ (Мат. Гом.). Да суд‑ (гл. наступнае слова) з суф. ‑ень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дах, пакрыццё / саламяны, чарацяны: страха

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

◎ Пастэ́рка ’жаночы капялюш’ (Касп.). З польск. pasterka ’саламяны дамскі капялюш з нізкім верхам і вялікім брылём’ (Варш. сл., 4, 79). Да пастар, пастыр ’пастух’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)