ры́царскі прям., перен. ры́царский;
~кія даспе́хі — ры́царские доспе́хи;
р. ўчы́нак — ры́царский посту́пок;
○ р. рама́н — ры́царский рома́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чепухо́вый разг.
1. бяссэ́нсавы, пусты́;
чепухо́вый рома́н пусты́ рама́н;
2. (малый, пустячный) мізэ́рны, дро́бны;
чепухо́вая цара́пина мізэ́рная (дро́бная) дра́піна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
утапі́чны
1. (несбыточный) утопи́ческий, утопи́чный;
2. в др. знач. утопи́ческий;
у. рама́н — утопи́ческий рома́н;
○ у. сацыялі́зм — утопи́ческий социали́зм
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэалісты́чны в разн. знач. реалисти́ческий; реалисти́чный;
р. рама́н — реалисти́ческий рома́н;
~ныя адно́сіны да жыцця́ — реалисти́ческое (реалисти́чное) отноше́ние к жи́зни
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́пуск в разн. знач. вы́пуск, -ку м.;
вы́пуск словаре́й вы́пуск сло́ўнікаў;
прошлого́дний вы́пуск ле́ташні вы́пуск;
рома́н в двух вы́пусках рама́н у двух вы́пусках;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рамо́нак ’расліна з кветкамі з белымі пялёсткамі і жоўтай сярэдзінай’, ’кветка гэтай расліны’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ). Гл. рамо́н ’расліна Matricaria chamomilla L.’ і шматлікія трансфармацыі: рамо́нька, раму́ль, рымо́нак (Сл. ПЗБ), руме́нка (Стан.), ромо́н, ро́ма́н, ромо́нок, рамёнок (ТС), румя́нок, румне́нок (Сл. Брэс.). Параўн. укр. рома́н, роме́н, румʼя́нок ’рамонак’, рус. дыял. раме́н, роме́н, рома́нник ’тс’, польск. rumianek ’тс’ (але romanek ’малачай’), чэш. rmen ’рамонак’, славац. ruman, rumanček ’тс’, славен. rmȃn, roman ’тысячалістнік, Achillea millefolium L.’, серб. ра̏менак, ра̀ман ’рамонак’, харв. román, ráman, балг. рамо́н, макед. рамон. Прынятая этымалогія ад лац. Anthemis rōmāna, Chamaemēlum rōmānum з непасрэднай перадачай у кожнай з моў другой часткі лацінскай назвы без адэкватнай перадачы значэння ’рымская трава’, параўн. да гэтага ням. römische Kamille, што даслоўна ’рымскі рамонак’. Зыходнай назвай для семантычнай кандэнсацыі магла быць назва тыпу рус. романова трава ці няправільнае рамонова трава ’рамонак’, што фіксуецца ў рускіх аптэкарскіх даведніках (з 1782 г.). Іншыя змяненні ў карнявой марфеме могуць быць выкліканы падабенствам з румяны, што ў шэрагу славянскіх моў азначае ’жоўты’, напрыклад, славен. rumen ’жоўты’, альбо звужэннем о, як польск. rumianek. Гл. Фасмер, 3, 500 (мяркуе пра польскае пасярэдніцтва для ўсходнеславянскіх назваў), БЕР, 6, 178; Бязлай, 3, 187.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перакладны́ I уст.
1. прил. перекладно́й;
2. в знач. сущ. чаще мн. перекладны́е;
е́хаць на ~ны́х — е́хать на перекладны́х
перакладны́ II (о литературе и т.п.) переводно́й;
п. рама́н — переводно́й рома́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гістары́чны
1. в разн. знач. истори́ческий;
г. працэ́с — истори́ческий проце́сс;
~ная перамо́га — истори́ческая побе́да;
г. пры́нцып — истори́ческий при́нцип;
г. перы́яд — истори́ческий пери́од;
г. факт — истори́ческий факт;
г. рама́н — истори́ческий рома́н;
~ная да́та — истори́ческая да́та;
2. (исторически точный) истори́чный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напіса́ць сов., в разн. знач. написа́ть;
н. лі́тару — написа́ть бу́кву;
н. зая́ву — написа́ть заявле́ние;
н. рама́н — написа́ть рома́н;
н. партрэ́т — написа́ть портре́т;
пра яе́ ~са́лі ў газе́це — о ней написа́ли в газе́те;
ён абяца́ў напіса́ць з до́му — он обеща́л написа́ть и́з дому
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чыта́цца несов.
1. чита́ться;
яму́ сёння не чыта́лася — безл. ему́ сего́дня не чита́лось;
не пад на́ціскам «э» чыта́ецца як «а» — безуда́рное «э» чита́ется как «а»;
рама́н лёгка чыта́ецца — рома́н легко́ чита́ется;
у яе́ вача́х чыта́лася трыво́га — перен. в её глаза́х чита́лась трево́га;
2. страд. чита́ться; см. чыта́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)