тафала́ры, ‑аў; адз. тафалар, ‑а, м.; тафаларка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. тафаларкі, ‑рак; ж.
Народнасць, якая жыве ў Ніжнеўдзінскім раёне Іркуцкай вобласці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіно́птык, ‑а, м.
Спецыяліст-метэаролаг, які дае прагнозы надвор’я. Чым даўжэй працуе сіноптык у адным і тым жа раёне, тым больш дакладна ён «прадказвае» надвор’е. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́даўшчына, ‑ы, ж.
Разм.
1. Спадчына пасля дзеда (пераважна зямельная).
2. Дзедаўскі, старадаўні спосаб, звычай. — А шум ужо даўно па раёне ідзе: пятроўцы назад пайшлі, на дзедаўшчыну павярнулі! Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
у́льчы, ‑аў; адз. ульч, ‑а, м.; ульчанка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. ульчанкі, ‑нак; ж.
Народ тунгуса-манчжурскай моўнай групы, які жыве ў Хабараўскім краі ў раёне ніжняга Амура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чатырохмато́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае чатыры маторы, з чатырма маторамі. Летняй ноччу на чатырохматорным амерыканскія бамбардзіроўшчыку без апазнавальных знакаў група шпіёнаў і дыверсантаў была выкінута ў раёне Налібоцкай пушчы. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Асі́раць, осырыць ’кінуць’ (КСТ). Параўн. ст.-рус. осирѣние ’сіроцтва’ (Сразн.). Відаць, старарускі назоўнік утвораны ад дзеяслова, які не зафіксаваны ў Сразнеўскага, але адзначаецца ў Столінскім раёне. Дзеяслоў утвораны ад прыметніка сирыи ’сірата, сіроцкі, асірацелы’, відаць, спачатку без прэфікса: *сирѣти, а потым з прэфіксальным о‑: осирѣти.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арчы́нцы, ‑аў; адз. арчынец, ‑нца, м.; арчынка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. арчынкі, ‑нак; ж.
Адзін з малых народаў Заходняга Дагестана, які жыве ў сяле Арчы і ў Чарадзінскім раёне Дагестанскай АССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́здить несов., в разн. знач. е́здзіць;
е́здить за го́род е́здзіць за го́рад;
е́здить на сту́ле е́здзіць на крэ́сле;
е́здить по райо́ну е́здзіць па раёне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гастралі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1. Прыязджаць на гастролі, выступаць у якасці гастралёра (у 1 знач.). У горадзе гастраліравала оперная труна.
2. перан. Разм. Раз’язджаць, часта мяняць месца работы, занятку. Гастраліраваць па раёне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раён, ‑а, м.
1. Частка тэрыторыі, якая складае адзінае цэлае ў якіх-небудзь (эканамічных, геаграфічных і пад.) адносінах. Прамысловы раён. Раёны крайняй Поўначы. // Частка населенага пункта, вызначаная паводле якіх‑н. прыкмет. Рабочы раён. Жылы раён. Заводскі раён.
2. Месца, прастора, у межах якіх адбываецца якое‑н. дзеянне або на якое распаўсюджваецца дзеянне чаго‑н. Раён абследавання. Раён затаплення. Раён дзеяння партызанскай брыгады. // чаго. Месца, якое прылягае да чаго‑н., размешчанае вакол чаго‑н. Жыць у раёне вакзала. □ Вялікую перспектыву для беларускай хімічнай прамысловасці адкрываюць буйныя запасы нафты ў раёне Рэчыцы. «Звязда».
3. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў СССР у складзе вобласці, краю, рэспублікі, аўтаномнай вобласці, аўтаномнай акругі або ўнутры вялікага горада. Эльбрускі раён Кабардзіна-Балкарскай АССР. Фрунзенскі раён горада Мінска. □ Бумажковы абсталяваліся жыць у Дрыбінскім раёне, у вёсцы Куляшова, Чарняўскага сельсавета. Чорны. // Разм. Адміністрацыйны цэнтр, галоўныя ўстановы такой адзінкі дзяржаўнай тэрыторыі. [Старшыня:] — Я сёння ў раён падскочу з Авяр’янам. Райком выклікае. Пасяўная падыходзіць. Пташнікаў. [Апанаса] паслалі ў раён на курсы механікаў і трактарыстаў. Кавалёў. // Разм. Пра сельскую мясцовасць. Працаваць на раёне. □ За трыма суседнімі столікамі сядзелі мужчыны і хлопцы, вопратка якіх сведчыла, што яны з раёна, з вёскі. Навуменка.
[Фр. rayon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)