раё́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
раё́н |
раё́ны |
| Р. |
раё́на |
раё́наў |
| Д. |
раё́ну |
раё́нам |
| В. |
раё́н |
раё́ны |
| Т. |
раё́нам |
раё́намі |
| М. |
раё́не |
раё́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раё́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Частка тэрыторыі, мясцовасць, што вылучаецца паводле якіх-н. асаблівасцей, прыкмет.
Прамысловы р.
Паўночныя раёны краіны.
Р. засухі.
2. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе вобласці, краю, рэспублікі або ўнутры вялікага горада.
Лагойскі р.
Першамайскі р. горада Мінска.
3. Адміністрацыйны цэнтр, а таксама галоўныя ўстановы такой адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі (разм.).
Быў я ў раёне на нарадзе.
4. Месца, якое прылягае да чаго-н., размешчана вакол чаго-н.
Жыць у раёне вакзала.
5. Пра сельскую мясцовасць (разм.).
Бацькі жывуць на раёне.
|| прым. раённы, -ая, -ае (да 2, 3 і 5 знач.).
Р. цэнтр.
Раённае начальства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фе́рма¹, -ы, мн. -ы, ферм і -аў, ж.
1. Жывёлагадоўчая гаспадарка сельскагаспадарчага прадпрыемства.
Лепшая ў раёне малочная ф.
2. Прыватнае сельскагаспадарчае прадпрыемства, заснаванае на ўласнай або арандаванай зямлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гастро́лі, -ей і -яў, адз. гастро́ль, -і, ж.
Выступленні, спектаклі акцёраў па-за месцам яго сталай дзейнасці — у іншым раёне, горадзе, краіне.
Г. тэатра лялек.
|| прым. гастро́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сельсаве́т, -а, М -ве́це, мн. -ы, -аў, м.
Скарачэнне: сельскі Савет народных дэпутатаў — прадстаўнічы орган дзяржаўнай улады ў сельскім раёне.
Звярнуцца за даведкай у с.
|| прым. сельсаве́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мата́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рухацца з аднаго боку ў другі, знаходзячыся ў вісячым становішчы.
Вяроўка матаецца.
2. Праводзіць час у раз’ездах, клапоцячыся аб чым-н. (разм.).
М. па раёне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малале́ссе, ‑я, н.
Недастатковая колькасць лясоў у якой‑н. вобласці, раёне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэзідэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў. м. (спец.).
1. Прадстаўнік каланіяльнай дзяржавы ў пратэктараце.
2. У некаторых краінах: чужаземец, які пастаянна пражывае ў дадзенай дзяржаве.
3. Тайны прадстаўнік разведкі ў якім-н. раёне замежнай дзяржавы.
|| прым. рэзідэ́нцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патру́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.
Невялікая група ад воінскага падраздзялення, міліцыі, ад грамадскай аховы (ці ваеннае судна, самалёт) для нагляду за парадкам, за бяспекай у пэўным раёне.
Баявы п.
П. міліцыі.
Зялёны п. (па ахове лесу).
|| прым. патру́льны, -ая, -ае.
Патрульная служба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыпаля́рны, ‑ая, ‑ае.
Размешчаны ў раёне палярнага круга, блізка да палярнага круга. Прыпалярныя вобласці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)