расчёсывать несов.
1. расчэ́сваць;
2. (тело) расчу́хваць, раздзіра́ць, надзіра́ць; см. расчеса́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздзіра́нне ср.
1. разрыва́ние, раздира́ние;
2. разрыва́ние;
3. цара́панье; расцара́пывание; расчёсывание;
1-3 см. раздзіра́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздзіра́цца несов.
1. разг. разрыва́ться, раздира́ться;
2. страд. разрыва́ться; раздира́ться; расте́рзываться; см. раздзіра́ць 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Раздо́ргнуць ’разарваць’ (Нас.), раздо́рганы ’разарваны на часткі’ (Нас.). Да до́ргнуць ’рэзка таргануць’ (Юрч.), параўн. рус. смал. дарга́ць ’рваць, раздзіраць’, калуж. до́ргать ’тузаць’, чэш. дыял. drhat ’скубаць пёры’, серб. дрга́стити ’моцна часаць, раздзіраць’, што ўзводзяць да прасл. *dьrgati (ЭССЯ, 5, 221), роднаснага *dьrati (гл. драць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
терза́ть несов.
1. (раздирать) раздзіра́ць; рваць;
2. перен. (причинять страдание) му́чыць; (душу, сердце) кро́іць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разрыва́тьI несов. (к разорва́ть)
1. (материю, бумаги) раздзіра́ць;
2. в др. знач. разрыва́ць; см. разорва́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разлупа́шываць ’моцна раздзіраць’ (Юрч. СНЛ), разлупе́чываць ’тс’ (там жа). Утворана ад разлупі́ць ’раздзерці’ з дапамогай экспрэсіўных суфіксаў ‑ашы‑, ‑ечы‑. Гл. лупі́ць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паша́рпаць вільн. ’паскубсці (пер’е)’, ваўк., швянч. ’падраць’, шчуч. ’пакусаць’ (Сл. ПЗБ). З польск. poszarpać ’раздзіраць адно за адным’, ’рваць’, ’тармашыць’ (Мацкевіч, там жа, 3, 474).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
То́рзаць ’торгаць, тузаць (пра боль)’ (ТС), ту́рзаць ’тс’, ты́рзаць ’тс’, торзуну́ты ’тузануць, таргануць’ (пін., Сл. Брэс.; стол., Нар. лекс.). Укр. дыял. то́рза́ти, то́рсати ’трэсці, рухаць, штурхаць, тузаць, торгаць’. Карэннае ‑о‑ пад уплывам лексемы торгаць 1 (гл.). У іншых славянскіх мовах te‑ < прасл. *tьrzati, у якім *‑z‑ развілася ў выніку 3‑й палаталізацыі (Сной у Бязлай, 4, 242; Сной₂, 790): рус. терза́ть ’раздзіраць’, ’мучыць’, укр. терза́ти ’тс’, ст.-слав. трьсати ’тузаць, ірваць, раздзіраць’, ц.-слав. трѣзати ’тс’, харв. tȑizati, серб. тр̏зати ’рваць, вырываць, тузаць’, ’кляваць’. Да і.-е. *ter‑g̑(h)‑ (Покарны, 1073; Міклашыч, 354; ЕСУМ, 5, 604). Генетычна блізкае да торгаць 1, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Задры́па ’неахайны чалавек’ (ТСБМ). Рус. дыял. задры́па, задри́па, задрёпа; укр. задрі́па, задри́панець. Усх.-слав. бязафіксны наз. ад дзеяслова задрыпаць ’запэцкаць’, утворанага з прэфіксам за‑ ад дрыпаць ’пэцкаць’, што мае шэраг іншаслав. паралелей, якія вядуць да рэканструкцыі семантыкі dripati ’раздзіраць’ (SR, 4, 236); гл. яшчэ Трубачоў, Эт. сл., 5, 115.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)