напіля́ць

‘моцна кусаць, джгаць каго-небудзь; пілаваць што-небудзь і без прамога дапаўнення; няўмела іграць’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. напіля́ю напіля́ем
2-я ас. напіля́еш напіля́еце
3-я ас. напіля́е напіля́юць
Прошлы час
м. напіля́ў напіля́лі
ж. напіля́ла
н. напіля́ла
Загадны лад
2-я ас. напіля́й напіля́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час напіля́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пілава́цца, ‑луецца; незак.

1. Паддавацца распілоўванню. Сасна лёгка пілуецца.

2. Зал. да пілаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пільгокаць ’няўмела пілаваць’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). Утворана ад піліць ’пілаваць’ пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑го‑ка‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перепи́ливать

1. (всё, многое) пілава́ць, рэ́заць, перапіло́ўваць, перараза́ць, перарэ́зваць;

2. (надвое) перапіло́ўваць, перараза́ць, перарэ́зваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дапілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., што.

Скончыць пілаваць што‑н.; распілаваць да канца ці да якога‑н. месца. Дапілаваць дровы. Дапілаваць бервяно да сукоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пілаўшчы́к ’пільшчык’ (дзятл., ЛА, 3). Да пілаваць < піла (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

піло́ўка, ‑і, ДМ ‑лоўцы; Р мн. ‑ловак; ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пілаваць.

2. зб. Разм. Піламатэрыялы. Сеўшы на тоўстую сасновую пілоўку, дзед набраў прыгаршчы жоўтых апілак. Рылько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пілава́ннік ’пільшчык’ (зэльв., ЛА, 3). У выніку асіміляцыі з лінавальны < пілаваць. Да піла (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пілю́каць ’пілікаць’, ’рэзаць тупым; пілаваць павольна’, ’часта напамінаць’ (Нас.). Гукапераймальнае. Параўн. таксама пілікаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., што.

1. Распілаваць усё, многае. Папілаваць бярвенне.

2. і без дап. Пілаваць некаторы час. [Начальнік станцыі:] — А ці не пайсці вам папілаваць трохі лесу? Недалёка адсюль — вёрст дзесяць. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)