балабо́лка
‘пустамеля’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
балабо́лка |
балабо́лкі |
| Р. |
балабо́лкі |
балабо́лак |
| Д. |
балабо́лцы |
балабо́лкам |
| В. |
балабо́лку |
балабо́лак |
| Т. |
балабо́лкай
балабо́лкаю |
балабо́лкамі |
| М. |
балабо́лцы |
балабо́лках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пустоплёт разг. пустаплёт, -та м., пустаме́ля, -лі м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пустазво́н, ‑а, м.
Разм. Чалавек, які гаворыць пустое; балбатун, пустамеля. Мятла цвёрда абяцаў, а ён не пустазвон, а чалавек слова. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шля́хам, прыназ. з Р.
З дапамогай, пры дапамозе. З’езд [Саветаў] абавязаў Паркамзем узмацніць падрыхтоўку кадраў для сельскай гаспадаркі шляхам арганізацыі курсаў. «Весці». Некалькі назоўнікаў агульнага роду ўтворана шляхам словаскладання: кніганоша, лежабока, пустамеля, самавучка. Граматыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гаду́ла ’пустамеля, балбатун’ (Нас.). Запазычанне з польск. gaduła ’тс’ (ад gadać ’гаварыць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гаду́лька ’гаваруха’ (Касп.). Слова не вельмі яснага паходжання. Бясспрэчна, звязана з гадаць ’гаварыць’, запазычаным з польск. мовы (гл.), але словаўтварэнне вельмі незразумелае. Ад вядомага ў бел. мове гадула ’пустамеля’ (польск. gaduła ’балбатун, пустамеля’, ’балбатлівая жанчына’) мы б чакалі хутчэй гадулка. Утварэнне ад гадула з экспрэсіўным ‑ʼка?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярза́ ’балака, гаварун, балбатун’ (Грыг.), укр. верзи́ця ’пустамеля’, рус. перм. верзи́ла ’той, хто гаворыць лухту, недарэчнасці’. Да вярзці́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бату́ра балака, пустамеля’, бату́рыць ’балакаць’ (Нас.). Няяснае слова. Можа, звязана з рус. бату́рить, бату́риться ’наравіцца, манежыцца’. Параўн. Фасмер, 1, 135.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Балаба́ніць ’барабаніць; стукаць; гаварыць голасна; гаварыць глупства’ (Нас., Шат.), балаба́н ’пустамеля, балбатун’ (Нас.). Такога ж гукапераймальнага паходжання, як і балабо́ніць (гл.). Падрабязней гл. пад бала́каць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бай 1, бая, м.
У дарэвалюцыйны час у Сярэдняй Азіі — буйны землеўладальнік; багач. Ён [Джамбул] калісьці дзяўчыну-красуню кахаў, Тлусты бай яго ластаўку сілай забраў. Панчанка.
бай 2, бая, м.
Разм.
1. Міфічная істота дзіцячага фальклору, якая расказвае байкі, казкі. Бег бай па сцяне ў чырвоным жупане. З нар.
2. Гаварун, пустамеля.
3. Пагалоска, паданне. Ходзіць вецер долам Лёгкаю паходкай І вядзе свой бай. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)