селе́ктар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Электрамагнітны апарат, уключаны ў сець з іншымі апаратамі для ажыццяўлення аператыўнай тэлефоннай сувязі некалькіх пунктаў з цэнтрам.

Сувязь па селектары.

|| прым. селе́ктарны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пікета́ж, ‑у, м.

Спец. Выбар пунктаў на мясцовасці і адзначэнне іх калкамі пры нівеліраванні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тапані́мія, ‑і, ж.

Спец. Сукупнасць геаграфічных назваў (населеных пунктаў, рэк, азёр і пад.) якой‑н. мясцовасці. Тапанімія Беларусі.

[Ад грэч. topos — месца, мясцовасць і onyma — імя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

петы́т, ‑у, М ‑тыце, м.

Дробны друкарскі шрыфт намерам у 8 пунктаў (каля 3 мм). // Тэкст, надрукаваны такім шрыфтам.

[Ад фр. petit — маленькі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тапагра́фія, -і, ж.

1. Раздзел геадэзіі, які займаецца вывучэннем паверхні зямлі, сродкаў яе вымярэння і адлюстраваннем мясцовасці на планах або картах.

2. Паверхня і ўзаемнае размяшчэнне асобных пунктаў мясцовасці.

Т.

Магілёўскай вобласці.

Т. горада.

|| прым. тапаграфі́чны, -ая,-ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трыянгуля́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Разбіўка паверхні на трохвугольнікі.

2. Геадэзічны метад знаходжання апорных пунктаў на зямной паверхні для тапаграфічных здымак і геадэзічных вымярэнняў мясцовасці.

[Ад. лац. triangulum — трохвугольнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарадавы́, ‑ога, м.

Ніжні чын гарадской паліцыі ў царскай Расіі. Па дарозе [Лабановічу] папалася некалькі будак, пунктаў паліцэйскай варты, каля якіх звычайна стаялі або тупалі гарадавыя. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флажале́т, ‑а, М ‑леце, м.

1. Старадаўні музычны духавы інструмент, падобны да флейты.

2. Гук, які атрымліваецца на струнных музычных інструментах ад лёгкага дотыку пальцам да некаторых пунктаў струны.

[Фр. flageolet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крыжава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Размешчаны крыжападобна, крыж-накрыж. З маёнтка Зоська пускаецца ў панскую каплічку, якая стаіць недалёка на крыжаванай дарозе. Бядуля.

2. Які адбываецца адразу з некалькіх пунктаў; перакрыжаваны. Крыжаваны агонь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́люс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзін з двух пунктаў перасячэння ўяўнай восі вярчэння Зямлі з зямной паверхняй, а таксама мясцовасць вакол гэтых пунктаў.

Паўночны п.

2. Адзін з двух супрацьлеглых канцоў электрычнага ланцуга або магніта (спец.).

Дадатны, адмоўны п.

3. перан. Што-н. зусім супрацьлеглае чаму-н. іншаму (кніжн.).

Гэтыя характары — два полюсы.

○

Полюсы свету (спец.) — пункты перасячэння нябеснай сферы т.зв. воссю свету, вакол якой адбываецца сутачнае вярчэнне гэтай сферы.

Паўночны і Паўднёвы полюсы свету.

Полюсы холаду (спец.) — вобласці найбольш нізкіх зімовых тэмператур на зямной паверхні.

Магнітныя полюсы Зямлі (спец.) — пункты на зямной паверхні, у якіх магнітная стрэлка з гарызантальнай воссю вярчэння прымае вертыкальнае становішча.

|| прым. по́люсны, -ая, -ае (да 2 знач.).

П. ток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)