лу́скат, ‑у, М ‑каце, м.
Разм. Трэск, лусканне. З глыбіні лесу пачуўся .. прыглушаны лускат сухіх галінак пад нагамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пода́вленный
1. паці́снуты; паду́шаны;
2. (усмирённый) заду́шаны; (об огневых точках противника и т. п.) пада́ўлены;
3. перен. (заглушённый) заглу́шаны, прыглу́шаны;
пода́вленный го́лос прыглу́шаны го́лас;
пода́вленный стон заглу́шаны (прыглу́шаны) стогн;
4. (угнетённый) прыгне́чаны; (ошеломлённый) ашало́млены, агало́мшаны;
пода́вленное настрое́ние прыгне́чаны настро́й;
пода́вленный го́рем прыгне́чаны го́рам;
пода́вленный неожи́данным происше́ствием ашало́млены (агало́мшаны) нечака́ным здарэ́ннем.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лінаты́п, ‑а, м.
Друкарская наборная машына, якая адлівае набор цэлымі радкамі. З сярэдзіны будынка прабіваўся рытмічны стук лінатыпаў і прыглушаны гул ратацый. Хадкевіч.
[Ад лац. linea — лінія і грэч. typos — адбітак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасты́ць, ‑стыну, ‑стынеш, ‑стыне; зак.
Тое, што і прастудзіцца. Прыглушаны, праляжаў .. [Ігнась] на халодным дажджы ў вадзе і прастыў. Мурашка. Неяк застудзіўся .. [дзед] на рабоце, прастыў. Лынькоў.
•••
(І) след прастыў гл. след.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распача́цца, ‑чнецца; зак.
Пачацца ў некалькіх месцах адразу; пачацца інтэнсіўна, актыўна. — Уборачная не сёння — заўтра распачнецца. Васілевіч. Недзе далёка пачуўся прыглушаны выбух і ўслед за гэтым распачалася кулямётная страляніна. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Утвараць прыглушаны гук, шум. Мерна, роўна шархала .. [піла], уядалася ў крамяную белую моц дрэва. Мележ. Чуваць ненадакучлівы голас экскурсавода, і асцярожна шархае мноства .. ног... Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глухі́, -а́я, -о́е.
1. Пазбаўлены слыху.
Г. чалавек.
Падручнікі для глухіх (наз.).
2. перан., да чаго. Неспагадлівы, раўнадушны.
Г. да чужых патрэб.
3. Прыглушаны, невыразны.
Г. трэск.
Піяніна гучыць глуха (прысл.).
4. Густы, цёмны, непралазны.
Г. лес.
5. Ціхі, пустынны.
Г. завулак.
6. перан. Позні.
Глухая восень.
Глухая поўнач.
7. Без адтулін, суцэльны.
Глухая сцяна.
○
Глухі зычны — зычны гук, які вымаўляецца без удзелу голасу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зду́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зрушыць.
2. у знач. прым. Прыглушаны, аслаблены (пра голас, гукі і пад.). — Бяда, бабка Наста! — здушаным голасам сказала Аўгіння: — Я прыйшла вас папярэдзіць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сурдзі́на, сурдзі́нка ’прыстасаванне для прыглушэння гуку ў музычных інструментах’ (ТСБМ), сурды́на ’тс’ (Некр. і Байк.), пад сурдзі́нку (сурды́нку) ’ціха, прыглушана; цішком, употай’ (ТСБМ; Полымя, 1998, 3, 248). Праз рус. сурдина або польск. surdyna з франц. sourdine < італ. sordina (sordino) ’тс’, утворанага ад sordo ’глухі, прыглушаны’, што, у сваю чаргу, узыходзіць да лац. surdus ’глухі, які глуха гучыць’ (Фасмер, 3, 806; ЕСУМ, 5, 479).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыду́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прыдушыць.
2. у знач. прым. Прыглушаны, здаўлены (пра голас, гукі і пад.). З захаду даносіўся прыдушаны грукат, мільгала бліскавіца. Маўр. Над Бугам мёртвая цішыня, толькі там, пад лазнякамі, чуюцца прыдушаныя ўсплёскі вады. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)