прыга́дванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыгадваць — прыгадаць і прыгадвацца — прыгадацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
припо́мнить сов., в разн. знач. прыпо́мніць, нагада́ць, прыгада́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абмо́віцца, -мо́ўлюся, -мо́вішся, -мо́віцца; зак.
1. Агаварыцца, сказаць не тое, што трэба.
2. Нечакана прыгадаць што-н.; між іншым сказаць тое, пра што не варта было ўпамінаць.
◊
Не абмовіцца (ні адным) словам (разм.) — нічога не сказаць, змоўчаць.
|| незак. абмаўля́цца, -ля́юся, -ля́ешся, -ля́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыгада́ны
1. вспомя́нутый;
2. упомя́нутый;
1, 2 см. прыгада́ць 1, 3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абмо́віцца, ‑моўлюся, ‑мовішся, ‑мовіцца; зак.
Памыліцца пры размове, сказаць не тое, што трэба. // Нечакана прыгадаць што‑н. Арцёмава, прыняўшы ўдзел у маіх «росшуках», абмовілася, што яна часта бывае ў шпіталі. Шынклер.
•••
Не абмовіцца (ні адным) словам — нічога не сказаць, змоўчаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пату́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
Зрабіць тугім, тужэйшым. Патужыць струны. Патужыць пояс.
патужы́ць, ‑тужу́, ‑ту́жыш, ‑ту́жыць; зак.
Тужыць некаторы час. Не адна маці, сястра ці дачка прыходзяць сюды [да абеліска] ў ціхія летнія вечары прыгадаць свайго страчанага дарагога, патужыць, паплакаць. Хадкевіч. Як пачаў ён [камар] параю З мушкай жыць — Давялося беднаму Патужыць. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкіда́нне ср.
1. прибра́сывание, прики́дывание;
2. прики́дывание, набавле́ние;
3. прикрыва́ние, прибра́сывание;
4. прики́дывание, прибра́сывание;
1-4 см. прыгада́ць 1, 2, 4, 5
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
згада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Успомніць, прыгадаць. Хачу згадаць я светлы час, Што да жыцця паклікаў нас, Паход Кастрычніцкі згадаць, Аб людзях бедных расказаць. Куляшоў.
2. Угадаць, прадбачыць. Што пачнецца раней — наступленне ці блакада — вельмі цяжка згадаць. Брыль. Напэўна, праведаў вораг, Згадаў па тваёй хадзе, У які ты імкнешся горад, Якою дарогай ідзеш. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкіда́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прыкінуцца.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пападацца, трапляцца паміж кім‑, чым‑н.; пракідацца. Сям-там прыкідаліся белыя гімнасцёркі і казённыя раменныя папругі. Колас. Бярэзінка была жоўтая, але сям-там прыкідаліся яшчэ і зялёныя лісточкі. С. Александровіч. Між.. вазоў таўклося процьма дзяўчат і хлопцаў, між якімі рэдкімі адзінкамі прыкідаліся чыноўнікі з блішчастымі цэшкамі. Гартны.
3. Зал. да прыгадаць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгруката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.
Разм. Перастаць грукатаць. Калі адгрукочуць трамваі і самазвалы, Пагаснуць у інтэрнатах запозненыя агні, Па Мінску задумліва крочыць Янка Купала, Радкі ненапісаных вершаў шэпчучы ў цішыні. Бураўкін. // перан. Прайсці, мінуцца. Калі паўвека мерна адгрукоча І ўжо не так бурліць у жылах кроў, І шлях жыццёвы, і сваіх сяброў Хто прыгадаць у цішыні захоча, Няхай жа той ніколі не забудзе Квяцістую дарогу ў родны дом. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)