аблу́да ж., разг.
1. заблужде́ние ср.;
уве́сці ў ~ду — ввести́ в заблужде́ние;
2. (про человека) заблу́дший
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
атрапа́цца сов.
1. (про лён, пеньку и т.п.) вы́трепаться;
2. (очиститься от пыли, крошек и т.п.) отряхну́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Перачу́ць, перэчуць ’дачуцца’ (ТС). Укр. перечу́ти ’тс’, перечу́тися ’дайсці весткам, быць пачутым’, польск. przeczuć ’прадчуваць, прадказваць’, рус. перечу́ть, перечу́ять, перечува́ть ’перанюхаць’, ’пачуць (усё); даведацца праз каго-небудзь’. Відаць, з *pro‑čuti. Параўн. аналагічна рус. про‑слышать. У такім выпадку — да пра- і чуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зберага́ць несов.
1. (сохранять в целости) сберега́ть; уберега́ть;
2. (сохранять про запас) сберега́ть, приберега́ть;
1, 2 см. зберагчы́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра предлог с вин. (для указания на предмет мысли, речи, чувства и т.п.) о, об (ком, чём); про;
гавары́ць п. літарату́ру — говори́ть о литерату́ре;
я ўспаміна́ю п. цябе́ — я вспомина́ю о тебе́ (про тебя́);
пагавары́ць п. адпачы́нак — поговори́ть об о́тпуске
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запа́с в разн. знач. запа́с, -су м.;
◊
про запа́с на запа́с, у запа́с;
запа́с карма́на не дерёт посл. запа́с бяды́ не чы́ніць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бычо́к
I -чка́ (молодой бык) бычо́к;
◊ ка́зка пра бе́лага бычка́ — ска́зка про бе́лого бычка́
II (рыба) бычо́к
III прост. оку́рок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
*Прастрэ́ч, прострэ́ч ’прастуда ад ветру’ (ТС). Фармальна і семантычна можна параўнаць з укр. пристрі́т, при́стреч ’хвароба, якая, па павер’ях народа, здараецца ад благой сустрэчы’, пристрі́ти ’сурочыць’, рус. дыял. пристре́т ’сурокі’. Далей да сустрэча, устрэць з іншай прыстаўкай: *про‑стрэт‑jъ. Сюды ж, магчыма, простро́чыц ’прапусціць, не заўважыць’: не прастрачы воўка (тураў., Цыхун, вусн. паведамл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шчэ́пка ж. ще́пка, щепа́;
◊ худы́ як ш. — худо́й как ще́пка;
і за ~ку зно́йдзе прычэ́пку — посл. ни за что́ ни про что́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
*Пратэ́, протэ́ ’аднак, усё ж, таму’ (ТС). З укр. проте́ ’тс’, якое з прыназоўніка про- (гл. пра- 2) і займенніка то (гл. тое) (ESSJ, 1, 217). Параўн. польск. przeto ’таму’, чэш. proto ’таму што; для чаго, каб’, славац. preto ’таму, вось чаму’, в.-луж. přeto ’затое’, н.-луж. pśeto ’ўсё ж, таму’, што выводзяцца з *pro‑, *per‑ і *to (Шустар-Шэўц, 2, 1174; ЕСУМ, 4, 608).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)