жа́жда
1. сма́га, -гі ж.;
2. перен. пра́га, -гі ж.;
жа́жда зна́ний пра́га ве́даў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ненато́льны, ‑ая, ‑ае.
Такі, што цяжка наталіць. Ненатольная прага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэчаві́зм, ‑у, м.
Разм. Прага да набыцця модных, вельмі каштоўных рэчаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Праг ’моцнае жаданне, жадоба’, ’пажадлівасць’ (Шат.), пра́га ’тс’ (там жа), ’жаданне піць, смага’, ’моцнае жаданне, жадоба’ (ТСБМ), прага ’жаданне піць’ (Варл.). Гл. прагнуць, спрага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нажы́ва, ‑ы, ж.
Лёгкі даход, які прыходзіць не ў выніку працы; нажыванне грошай, матэрыяльных каштоўнасцей. Прага да нажывы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэ́пкасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць цэпкага. Цяжкавата Міхасю даецца тэхніка, але ж у яго такая прага да ўсяго новага, такая цэпкасць да справы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. успух, ‑а; зак.
Павялічыцца ў аб’ёме, апухнуць. Шчака ўспухла. Ногі ўспухлі. □ Дыхаць цяжка, грудзі ўспухлі, Точыць смага, прага піць. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панажо́ўшчына, ‑ы, ж.
Разм. Бойка, у якой прымяняюцца нажы. Прычынай забойства [у амерыканскіх тэлевізійных фільмах] звычайна з’яўляецца прага да нажывы або прыгожая дзяўчына, з-за якой вядзецца перастрэлка ці панажоўшчына. Філімонаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Про́га ’праход у агароджы’, ’жэрдка, якой закрывалі што-небудзь’ (смарг., Сл. ПЗБ), ’палонка, прабітая ў лёдзе для лову рыбы’ (міёр., Жыв. НС). Аўтары слоўніка (Сл. ПЗБ, 4, 109) выводзяць з польск. proga ’перакладзіна’. Грынавяцкене (там жа) параўноўвае з літ. próga ’праход у агароджы’. Гл. прага 2; пра варыянтнасць прага/прога гл. Крывіч, 8, 107.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ажажу́рыць ’выпіць многа вады’ (Юрч.) да *жажа ’прага’ (ст.-рус. жажа ’тс’). Што датычыць дзеяслоўнай суфіксацыі, параўн. бел. касавурыць ад касаваць і іншыя прыклады гэтай экспрэсіўнай суфіксацыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)