ава́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.
Пашкоджанне, выхад са строю якога-н. механізма, машыны ў час руху, работы.
Пацярпець аварыю (таксама перан.: пра няўдачу, правал якой-н. справы).
|| прым. авары́йны, -ая, -ае.
Аварыйная служба (па ліквідацыі аварый).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фія́ска, нескл., н.
Кніжн. Няўдача, правал. — Ну, калі так, Змітро, — звяртаецца.. [Васіль] да мяне, — тады ні гу-гу... што я пацярпеў фіяска... Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капо́та ’смерць’ (клец., Нар. лекс.). З польск. kapota ’правал, пагібель, канцы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
банкру́цтва, ‑а, н.
1. Страта даўгавой плацежаздольнасці ў выніку разарэння даўжніка.
2. перан. Правал у ідэйнай, палітычнай дзейнасці якой‑н. асобы або арганізацыі. Банкруцтва палітыкі агрэсараў.
[Ад фр. banqueroute.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
права́ліна, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і правал (у 2, 3 знач.). Між сцен усюды пустыя праваліны, ніводнага даху не відаць. Мележ. Панурыя, з пустымі правалінамі вокнаў,.. [будыніны] стаялі, як скамянелыя прывіды. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зия́ниеI ср.
1. (действие) зе́ўранне, -ння ср.;
2. (пустота, провал) права́л, -лу м., разг. зе́ўра, -ры ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зрыў, зрыву, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. зрываць 1 — сарваць і зрывацца — сарвацца.
2. Няўдача ў чым‑н., правал у якой‑н. справе. Асобныя зрывы ў творчасці беларускіх навелістаў вульгарызатарская крытыка 30‑х гадоў надта перавялічвала. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прага́л, ‑у, м.
Тое, што і прагаліна. Выбліснуў правал — лугавіна. Наперадзе пятляла даволі шырокая рэчка, а за ёй зноў сцяна змешана-сасновага і лісцвянога лесу. Навуменка. У прагале паміж галін Захар бачыў толькі тры зоркі, але хутка яны патухлі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прару́ха ’правал, падзенне’, (перан.) ’пагрэшнасць’; толькі ў прымаўцы: і на старуху бываіць праруха (Нас.). Аналагічна ў рус. мове: и на старуху бывает проруха. Адваротны дэрыват ад *праpyшыць з узнаўленнем першапачатковага зычнага ‑х‑. Гл. рух, рушыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Просць, пруосць ’частка ракі (прамое, някручанае цячэнне)’ (Сержп. Грам.), просць ’вузкае месца на рацэ’ (ТС), ’прасцяг’ (слаўг., Яшк.). Рус. прость ’дарога напрасткі’, укр. прість ’правал, бяздонне’. Дэрыват ад просты (гл.); адносна семантыкі ўкраінскага слова гл. ЕСУМ, 5, 588; іншыя паралелі гл. Куркіна, Этимология–1968, 102.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)