перапрасі́ць, -прашу́, -про́сіш, -про́сіць; -про́шаны; зак., каго і без дап.
Папрасіць каго-н. прабачыць за правіннасць, непаслушэнства і пад.
|| незак. перапро́шваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перапро́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праба́чны, ‑ая, ‑ае.
Які можна прабачыць, які заслугоўвае прабачэння; прабачальны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабача́ць (каму) несов. проща́ть (кого, кому), извиня́ть (кого); см. праба́чыць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прасці́ць ’прабачыць’ (Сл. ПЗБ). Аўтары слоўніка (там жа) узводзяць да рус. прости́ть ’тс’ < прасл. *prostiti, параўн. укр. прости́ти, ст.-рус. простити ’прабачыць’, ’вылячыць’, серб.-харв. про̀стити, славен. prostíti, чэш. prostiti ’звольніць’. Да *prostъ (гл. просты), г. зн. ’зрабіць вольным ад чаго-небудзь’; гл. Фасмер, 3, 380. Параўн. прошча.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прабачэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прабачаць — прабачыць (у 1 знач.).
2. Дараванне віны; паблажлівасць за правіннасць.
•••
Прашу прабачэння гл. прасіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недарава́льны, ‑ая, ‑ае.
Які нельга дараваць, прабачыць. [Дзяміду Сычу] здавалася, што ён зрабіў нейкую вялікую, недаравальную памылку. Паслядовіч. [Кірык] разумеў, што сказаў недаравальныя словы, што праз іх можна страціць аўтарытэт. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаслядо́ўнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць пепаслядоўнага. Хай чытач прабачыць некаторую непаслядоўнасць у нашым апісанні: асобныя адступленні неабходны для таго, каб больш поўна намаляваць карціну. Новікаў.
2. Непаслядоўны ўчынак, паводзіны і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
извини́ть сов.
1. вы́бачыць (каму што, за што), праба́чыць (каму што, за што); (простить) дарава́ць (каму што, за што);
прошу́ извини́ть меня́ прашу́ вы́бачыць (праба́чыць) мне;
2. уст. (оправдать) апраўда́ць; вы́бачыць, праба́чыць;
э́тот посту́пок нельзя́ извини́ть мо́лодостью гэ́ты ўчы́нак не́льга апраўда́ць маладо́сцю;
◊
извини́(те)! выбача́й(це)!, вы́бач(це)!, прабача́й(це)!, праба́ч(це)! дару́й(це);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перапрасі́ць, ‑прашу, ‑просіш, ‑просіць; зак., каго і без дап.
Угаварыць каго‑н. прабачыць за правіннасць; папрасіць прабачэння. [Зоська:] Ты ўгнявіў яго, Сымонка! Дазволь — я пабягу і перапрашу. Купала. Мне хацелася.. перапрасіць дзеда за тое, што пры жыцці я не слухаў яго і дражніўся з ім. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
імправіза́цыя, ‑і, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. імправізаваць.
2. Імправізаваны твор, прадмет і пад. Тадорык, прысеўшы каля адчыненага акна, іграў на скрыпцы нейкія музычныя імправізацыі, цалкам аддаючыся ім. Колас. Размясціўшыся як дзе хто мог — на зэдліку, на перакуленым чамадане, на зложаным слупку кніг, — мы весела выпілі.. Галавачова жонка Ніна ўсё толькі прасіла прабачыць за такую імправізацыю. Скрыган.
[Іт. improvvisazione.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)