Бажа́ць ’моцна жадаць, прасіць’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бажа́ць ’моцна жадаць, прасіць’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́ручить
1. вы́ручыць; (освободить) вы́зваліць,
2. (о деньгах) вы́ручыць; (торговлей — обычно) утаргава́ць; (возвратить потраченный капитал) вярну́ць; (получить) атрыма́ць;
магази́н вы́ручил де́сять миллио́нов рубле́й магазі́н утаргава́ў (вы́ручыў) дзе́сяць мільёнаў рублёў;
я свои́ де́ньги вы́ручу я свае́ гро́шы вярну́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падне́сці
1. (да каго, чаго, к каму, чаму) поднести́ (к кому, чему);
2. (
3. (сделать подношение) поднести́, преподнести́;
◊ п. ду́лю —
п. пілю́лю — поднести́ пилю́лю
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нельзя́
их нельзя́ останови́ть іх не́льга спыні́ць;
вам нельзя́ кури́ть вам нямо́жна куры́ць;
нельзя́ не согласи́ться, не призна́ть не́льга не згадзі́цца, не прызна́ць;
нельзя́ ли сде́лать э́то,
как нельзя́ як мага́;
как нельзя́ лу́чше, ху́же як мага́ лепш (як найле́пш), горш (як найго́рш);
нельзя́ сказа́ть, что́бы… не́льга сказа́ць, каб…
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павыця́гваць
1. вы́дернуть;
2. (извлечь вставленное) вы́двинуть; (переместить, двигая вперёд — ещё) вы́тащить;
3. (занозы и т.п.) вы́тащить, вы́нуть, извле́чь;
4. (всасывая в себя, извлечь) вы́тянуть;
5. (вентилируя, устранить, удалить) вы́тянуть;
6. вы́тащить;
7. вы́тянуть, протяну́ть;
8. (растянуть в длину) вы́тянуть;
9.
10. (
11. (украсть) вы́тащить;
12. (с трудом получить) вы́тянуть;
1-12
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́ре
1. (печаль) го́ра, -ра
2. (несчастье) го́ра, -ра
го́ре в том, что… бяда́ ў тым, што…;
3. (в сложных словах с
го́ре-охо́тник
◊
го́ре мне! го́ра мне!;
к моему́ го́рю на маё го́ра, на маю́ бяду́;
уби́тый го́рем прыгне́чаны го́рам, (опечаленный) засму́чаны;
ему́ (ей) и го́ря ма́ло яму́ (ёй) і го́ра ма́ла, яму́ (ёй) хоць бы што;
го́ре от ума́ го́ра ад ро́зуму;
с го́рем попола́м з го́рам папала́м;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чемII союз
1. (нежели) чым, як, ніж; (после
лу́чше по́здно, чем никогда́
она́ сде́лала бо́льше, чем он яна́ зрабі́ла больш за яго́ (чым ён);
2. (вместо того, чтобы) заме́ст таго́, каб (преимущественно в конструкциях с
чем бы
чем торопи́ться, вы́йдем ра́ньше што (як) ме́лі спяша́цца, вы́йдзем лепш ране́й;
3. (насколько, в какой степени) чым;
чем бо́льше, тем лу́чше чым больш, тым лепш.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́ра
1. го́ре;
2. нужда́
3.
4.
◊ і г. ма́ла — и го́ря ма́ло;
глыну́ць (ця́пнуць) г. — хлебну́ть (тя́пнуть) го́ря;
про́ста г. — су́щее (пря́мо, про́сто) наказа́ние;
г. го́ркае — го́ре го́рькое;
г. гарава́ць — го́ре горева́ть (мы́кать);
г. мне! — го́ре мне!;
на маё г. — на мою́ беду́;
(і) смех і г. — (и) смех и го́ре;
з го́рам напала́м — с го́рем попола́м;
памагчы́ го́ру —
г. мучы́ць ды жыць ву́чыць —
у го́ры жыць ды з пе́рцам е́сці —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нужда́
1. (надобность) патрэ́ба, -бы
нужды и запро́сы патрэ́бы і запатрабава́нні;
испы́тывать нужду́ в ко́м-л., в чём-л. мець (адчува́ць) патрэ́бу ў кім-не́будзь, у чым-не́будзь;
без нужды́ без патрэ́бы;
в слу́чае нужды́ калі́ зда́рыцца (калі́ бу́дзе) патрэ́ба, у вы́падку патрэ́бы;
нет нужды́ няма́ патрэ́бы;
по нужде́ па неабхо́днасці;
2. (недостаток) няста́ча, -чы
терпе́ть нужду́ цярпе́ць няста́чы;
он вы́рос в нужде́ ён вы́рас у бе́днасці (у гале́чы);
жить без нужды́ жыць бязбе́дна;
быть в нужде́ быць у бе́днасці, цярпе́ць няста́чы;
3. (затруднительное положение) ця́жкае стано́вішча; (беда) бяда́, -ды́
◊
нужды́ нет не бяда́, не ва́жна, дармо́ што;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бяда́
◊ б. ў тым, што... — беда́ (го́ре) в том, что...;
як на бяду́ — как на беду́;
на маю́ бяду́ — на мою́ беду́;
не б. — не беда́;
не твая́ б. —
тако́й бяды́ — не велика́ беда́;
б. вялі́кая — велика́ беда́;
то́лькі тае́ бяды́! — что за беда́! бо́льше бы беды́ не́ было;
б. мала́я — го́ря ма́ло;
памагчы́ бядзе́ — го́рю
дале́й ад бяды́ — пода́льше от греха́;
нядо́ўга і да бяды́ — до́лго ли до беды́ (греха́);
панацэ́я ад усі́х бед — панаце́я от всех бед (зол);
сябры́ пазнаю́цца ў бядзе́ —
б. на бядзе́ е́дзе, бядо́ю паганя́е —
б. па бядзе́ як па ні́тачцы ідзе́ —
чужу́ю бяду́ рука́мі развяду́ —
запа́с бяды́ не чы́ніць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)