Пачослівы ’гасцінны’ (Касп.). Ст.-бел. почестливый (1478 г.) ’шаноўны’. Да по‑чьсть ’пашана’ < прасл. po‑čьstiti ’аказаць пашану’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэспе́кт ’пашана, павага’ (ТСБМ). Ст.-бел. респектъ ’павага’ < ст.-польск. respekt ’тс’ < лац. respectus ’павага; пункт погляду’ (Булыка, Лекс. запазыч., 136).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чэсць, -і, ж.

1. Вартыя павагі і гордасці маральныя якасці чалавека; яго адпаведныя прынцыпы.

Справа чэсці.

2. Добрая, незаплямленая рэпутацыя чалавека.

Бараніць ч. свайго імя.

3. Цнатлівасць (пра жанчын).

4. Слава, павага, пашана.

Госці ведалі, каму аказваць ч.

Ч. таму, хто самааддана працуе.

◊

Аддаць чэсць каму — прывітаць ваеннага, прыклаўшы руку да галаўнога ўбору.

Пара і чэсць знаць (разм.) — пара закончыць што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заслу́га, ‑і, ДМ ‑слузе, ж.

Дзейнасць, учынак, вартыя павагі, высокай ацэнкі. Атрымаць па заслугах. Якая заслуга, такая і пашана. □ Заслуга пісьменніка ў тым, што ён убачыў галоўнае ў .. рэчаіснасці, у мастацкіх вобразах раскрыў сутнасць яе. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хвала́ хвала́, -лы́ ж.;

хвала́ и честь хвала́ і паша́на;

воздава́ть хвалу́ усхваля́ць, хвалі́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пава́га ж. уваже́ние ср., почте́ние ср., почёт м.;

◊ паша́на і п. — почёт и уваже́ние;

~з гай — с почте́нием

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

удвая́, прысл.

У два разы, удвайне (пры параўнанні). Падлікі здзівілі .. [Канькова і Веру]. Даход ад малака ўдвая перавышаў даходы ад зерня. Асіпенка. [Зыбін:] — Што ж, дарагім гасцям пашана, а земляку — удвая!.. Мележ. // Папалам. Не чакаючы майго запытання,.. [Вейс] дастае з патайной кішэні ўдвая складзены ліст паперы і схіляецца, падаючы яго мне. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сту́ма ‘постаць, фігура’ (Сцяшк. Сл.). Хутчэй за ўсё, з літ. stuomuõ ‘тс’, але параўн. з польск. styma, estyma ‘павага, гонар, шанаванне’, якія, паводле Варш. сл., узыходзяць да раманскай першакрыніцы: італ. stima, франц. estime ‘паважанне, пашана, шанаванне’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

почте́ние ср. паша́на, -ны ж., мн. нет; (уважение) пава́га, -гі ж., мн. нет;

◊

моё почте́ние! мае шанава́нне!;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уваже́ние ср. пава́га, -гі ж., паважа́нне, -ння ср.; (почёт) паша́на, -ны ж.;

внуша́ть уваже́ние выкліка́ць пава́гу;

чу́вствовать (пита́ть) уваже́ние адчува́ць пава́гу, паважа́ць;

из уваже́ния к вам з пава́гі да вас, паважа́ючы вас;

◊

почёт и уваже́ние паша́на і пава́га.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)