паша́на, -ы, ж.
Павага, якая аказваецца каму-н. грамадствам, людзьмі.
Быць у пашане.
Адносіцца да каго-н. з пашанай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паша́на
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
паша́на |
| Р. |
паша́ны |
| Д. |
паша́не |
| В. |
паша́ну |
| Т. |
паша́най
паша́наю |
| М. |
паша́не |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
паша́на ж., мн. нет почёт м.; почте́ние ср., почти́тельность;
адно́сіцца з ~най — относи́ться с почте́нием (почти́тельностью);
◊ быць (не) у ~не — быть (не) в почёте;
п. і пава́га — почёт и уваже́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паша́на, ‑ы, ж.
Павага, якая аказваецца каму‑н. грамадствам, людзьмі. У тоне Сцепкавага адказу была мяккасць і пашана да стрэлачніка, што таму вельмі спадабалася. Колас. Пра старажылаў гавораць з любоўю: той пражыў тут пятнаццаць гадоў, той дваццаць, а той дваццаць пяць — такому чэсць, хвала і пашана. Скрыган.
•••
(Не) у пашане (быць) — (не) карыстацца павагай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паша́на ’павага’ (ТСБМ, Гарэц.), пашанаванне (у выразе: мець у пашанаванні) ’шанаваць’ (Нас.), дзярж. пашанота ’пашана, дагляд’ (Нар. сл.), пашанотны ’шаноўны, прыстойны’ (Нар. сл.). Да шанава́ць (гл.), якое з польск. szanować < ст.-польск. szonować < ням. schonen ’прыгожа з кім-н. абыходзіцца’ < schön ’прыгожа’ (Брукнер, 540).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арэо́л, -а, м.
1. Светлавы круг, ззянне вакол ярка асветленага прадмета, а таксама на фатаграфіі такога прадмета (спец.).
2. перан. Гонар, пашана вакол каго-н. (высок.).
Быць у арэоле славы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
благогове́ние ср. глыбо́кая паша́на, глыбо́кая пава́га;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
почти́тельность пачці́васць, -ці ж., паша́на, -ны ж., пава́га, -гі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэспе́кт, ‑у, М ‑кце, м.
Уст. Пашана, павага. Верабей, як-ніяк, меў, як кажуць, рэспект да Веры Ігнатаўны, і яна не помніць, каб у чым-небудзь ёй адмаўляў. Пестрак.
[Фр. respect.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хуткакры́лы, ‑ая, ‑ае.
Хуткі ў палёце. Над галовамі са свістам праносяцца хуткакрылыя чыркі, кулікі, пралятаюць невялічкія чародкі шпакоў, лунаюць снежна-белыя чайкі. Ігнаценка. Уся мая пашана і табе, слаўны хуткакрылы Пегас! Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)