прапасці́ць, ‑пашчу, ‑посціш, ‑посціць; зак.

Разм. Пасціць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гове́ть несов., церк. гаве́ць; (поститься) разг. пасці́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́ставаць

‘пасціць, прытрымлівацца посту’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. по́стую по́стуем
2-я ас. по́стуеш по́стуеце
3-я ас. по́стуе по́стуюць
Прошлы час
м. по́ставаў по́ставалі
ж. по́ставала
н. по́ставала
Загадны лад
2-я ас. по́стуй по́стуйце
Дзеепрыслоўе
цяп. час по́стуючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

папасці́ць, ‑пашчу, ‑посціш, ‑посціць; зак.

Пасціць некаторы час. [Бабка:] — Пост, Антосік, не гняві бога. Хоць нядзельку перад калядамі трэба папасціць. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

У веруючых — пасціць і хадзіць у царкву, рыхтуючыся да споведзі. [Ігнат] гавее, ён пасціцца, Лбом малаціць ля амбона, Бога і чарцей баіцца, Верыць розным забабонам. Валасевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́снічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Пасціць, устрымлівацца ад скаромнай ежы. Завядзёнка тады яшчэ ў людзей такая была: увесь год можаш поснічаць, а на каляды ці на вялікдзень абавязкова разгавецца свежыною. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паняво́лі, прысл.

Насуперак жаданню, па неабходнасці. — Паняволі будзеш пасціць, калі ў кубле пуста. Чарнышэвіч. [Марыля:] Як бы там сабе ні было, а нам трэба думаць, як далей жыць. Паняволі мусім сабе даваць якую раду. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасвіць, пасціць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

◎ Пастакава́ць ’пасціць’ (воран., Сцяшк. Сл.). З польск. postnikować ’тс’, якое з postnik ’хто трымае пост’, але бел. лексема ўтворана ад пост з суфіксам польск. слові.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́ста 1 ’паша для жывёлы’ (Др.-Падб.; астрав., Сцяшк.; раг., Мат. Гом.; смарг., Шатал.), ’пасьба’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ’чарга пасціць жывёлу’ (Сл. ПЗБ). Скарочанае паства (гл.), магчыма, пад уплывам па́ша (гл.).

Паста 2 ’вязкае рэчыва цестападобнай масы’ (ТСБМ). Праз польск. ці рус. мовы з італ. pasta ’цеста’ (Брукнер, 398; Праабражэнскі, 2, 22; Фасмер, 3, 213).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)