празры́сты
1. прозра́чный; (просвечивающий — ещё) сквозно́й;
2.
3. (о взгляде) проница́тельный,
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
празры́сты
1. прозра́чный; (просвечивающий — ещё) сквозно́й;
2.
3. (о взгляде) проница́тельный,
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штыль I,
○ мёртвы ш. — мёртвый штиль
штыль II,
1.
2.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Востры, войстры (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прані́злівы
1. пронзи́тельный; ре́зкий;
2. (очень сильный — о ветре, холоде и т.п.) прони́зывающий; (о боли — ещё) сверля́щий;
3.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
точёный
1. (выточенный) то́чаны, вы́тачаны;
точёные но́жки сто́лика то́чаныя (вы́тачаныя) но́жкі сто́ліка;
точёные изде́лия то́чаныя (вы́тачаныя) вы́рабы;
2. (
точёный нож наво́страны (нато́чаны) нож;
3. (изящный, тонкий) то́чаны, вы́тачаны, прыго́жы;
точёный лоб прыго́жы (то́чаны, вы́тачаны) лоб.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
набы́ць I
1. (стать обладателем) приобрести́;
2. приобрести́, овладе́ть (чем);
3. приня́ть, приобрести́;
4. (заработать) заслужи́ть, сниска́ть, стяжа́ть;
5. (что-л. неприятное) получи́ть, нажи́ть;
набы́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
язы́кI
1.
2. (удлинённая, подвижная часть чего-л.) язы́к, -ка́
языки́ пла́мени языкі́ по́лымя;
3.
◊
дли́нный язы́к язы́к з-за зубо́ў выбіва́ецца; язы́к да пят; рот наро́схрыст, язы́к на плячо́;
прикуси́ть язы́к зу́бы сцяць; гу́бы стулі́ць; язы́к зашы́ць;
язы́к хорошо́ подве́шен язы́к гла́дка хо́дзіць; гаво́рыць як ма́кам сы́пле;
язы́к пло́хо подве́шен языка́ няма́; язы́к без кле́ю ме́ле;
что у тре́звого на уме́, то у пья́ного на языке́
язы́к без косте́й язы́к як калаўро́так; язы́к па-за вушшу́ хо́дзіць; пытлю́е як млын;
язы́к мой — враг мой
язы́к не лопа́тка, зна́ет, что сла́дко
типу́н тебе́ на язы́к ціпу́н (скулу́, стрык) табе́ на язы́к;
язы́к проглоти́л язы́к праглыну́ў, цяля́ты язы́к аджава́лі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
у́гол
1.
прямо́й у́гол прамы́ ву́гал;
тупо́й у́гол тупы́ ву́гал;
под угло́м в 60° пад вугло́м у 60°;
у́гол отраже́ния
у́гол паде́ния
у́гол прице́ла
2. (место, где сходятся две внешние стороны предмета) рог,
заверну́ть за у́гол завярну́ць за рог (ву́гал);
на углу́ на рагу́;
вы́йти на у́гол вы́йсці на рог;
за́гнутый у́гол страни́цы загну́ты ражо́к старо́нкі;
3. (внутренний — помещения, здания) кут,
в углу́ ко́мнаты у кутку́ пако́я;
разойти́сь по угла́м разысці́ся па кутка́х;
иска́ть по угла́м шука́ць па кутка́х;
поста́вить в у́гол паста́віць у куто́к;
4. (помещение, жильё) кут,
име́ть свой у́гол мець свой кут (куто́к);
сдава́ть (снима́ть) у́гол здава́ць (найма́ць) куто́к;
5.
жить в глухо́м углу́ жыць у глухі́м кутку́;
◊
во главу́ угла́ у асно́ву (асно́ву асно́ў);
прижа́ть (припере́ть, загна́ть и т. п.) в у́гол (кого) прыці́снуць (прыпе́рці, загна́ць
медве́жий у́гол мядзве́джы (глухі́) куто́к;
из-за угла́ з-за вугла́;
ходи́ть из угла́ в у́гол хадзі́ць з кутка́ ў куто́к;
кра́сный (пере́дний) у́гол по́куць (
у́гол зре́ния пункт гле́джання.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́ка (
○ акамада́цыя во́ка — аккомода́ция гла́за;
◊ глядзе́ць кра́ем во́ка — смотре́ть кра́ем гла́за;
гля́нуць адны́м во́кам — взгляну́ть одни́м гла́зом;
мець в. — (на каго) име́ть зуб на или (против кого);
не мець во́ка — (на каго) не люби́ть (кого-л.), не быть располо́женным (к кому-л.), не жа́ловать (кого);
прыкі́нуць на в. — прики́нуть на глаз;
кі́нуць во́кам — взгляну́ть;
спусці́ць з во́ка — потеря́ть из ви́ду;
праве́сці во́кам (вача́мі) — проводи́ть взгля́дом (глаза́ми);
як во́кам скі́нуць — наско́лько ви́дит глаз;
спаць адны́м во́кам — спать вполгла́за;
в. не запарушы́ць — воды́ не замути́ть, му́хи не оби́деть;
з в. вы́пасці — вы́пасть из по́ля зре́ния;
у в. ўкі́нуцца — пригляну́ться;
мець на во́ку — (каго, што) а) следи́ть (за кем, чем); б) име́ть на приме́те (кого, что);
як во́кам маргну́ць — в одно́ мгнове́ние; в оди́н миг;
упа́сці ў в. — (каму) обрати́ть на себя́ (чьё) внима́ние;
на во́ку — на глаза́х, на виду́;
нако́лькі во́ка хапа́е — наско́лько ви́дит (хвата́ет) глаз;
хоць — па́льцам у в. хоть глаз вы́коли;
ні да бо́ка, ні да в. — ни к селу́ ни к го́роду;
све́жым во́кам — све́жим гла́зом;
на све́жае в. — на све́жий глаз;
в. ра́дуецца — глаз ра́дуется;
в. на в. — с гла́зу на́ глаз;
во́кам не згле́дзець — гла́зом не охвати́ть;
во́кам не маргну́ць (змаргну́ць) — гла́зом не моргну́ть (сморгну́ть);
ла́шчыць в. — глаз ра́довать;
куды́ ні кінь во́кам — куда́ ни кинь гла́зом;
пага́нае (благо́е) в. — дурно́й глаз;
во́страе в. —
ве́рнае в. — ве́рный глаз;
глядзе́ць пі́льным во́кам — смотре́ть (гляде́ть) во все глаза́ (в о́ба);
глядзе́ць крывы́м во́кам — смотре́ть ко́со;
(цёмна) хоць в. вы́калі — (темно́) хоть глаза́ вы́коли;
сну ні ў адны́м во́ку — сна ни в (еди́ном) глазу́;
берагчы́ як зрэ́нку в. — бере́чь как зени́цу о́ка;
няўзбро́еным во́кам — невооружённым гла́зом;
ні бо́ка ні в. — почём зря;
чо́ртава в. — окно́ (в болоте);
як бяльмо́ на во́ку — как бельмо́ на глазу́;
не дагле́дзіш во́кам — запла́ціш бо́кам —
не ў брыво́, а ў в. — не в бровь, а в глаз;
ба́чыць в., дзе пячэ́цца ко́ка! —
ба́чыць в., ды даста́ць далёка —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
язы́к, -ка́
◊ на ~ку́ — (у каго) на языке́ (у кого);
з ~ка́ про́сіцца — с языка́ про́сится;
во́стры на я. —
бо́йкі на я. — бо́йкий (пры́ткий) на язы́к;
я. без касце́й — язы́к без косте́й;
злы́я ~кі́ — злы́е языки́;
я. як бры́тва — язы́к как бри́тва;
тра́піць на я. — попа́сть на язы́к;
я. свярбі́ць — язы́к че́шется;
цягну́ць за я. — тяну́ть за язы́к;
ціпу́н табе́ на я. — типу́н тебе́ на язы́к;
мыць ~ка́мі — перемыва́ть ко́сточки;
мало́ць ~ко́м — чеса́ть языко́м; моло́ть языко́м;
вы́сунуўшы я. — вы́сунув язы́к;
мянці́ць (трапа́ць) ~ко́м — трепа́ть языко́м;
мазо́ліць я. — мозо́лить язы́к;
распусці́ць я. — распусти́ть язы́к;
развяза́ць я. — развяза́ть язы́к;
я. развяза́ўся — язы́к развяза́лся;
прыкусі́ць я. — прикуси́ть язы́к;
прытрыма́ць я. — придержа́ть язы́к;
пацягну́ла за я. — дёрнуло за язы́к;
праглыну́ць я. — проглоти́ть язы́к;
укараці́ць я. — (каму) укороти́ть язы́к (кому);
уваткну́ць я. — встрять в разгово́р;
трыма́ць за я. — держа́ть за язы́к;
~ка́мі абмыва́ць — языка́ми обмыва́ть;
я. гла́дка хо́дзіць — язы́к хорошо́ подве́шен (приве́шен);
сарва́лася (зляце́ла) з ~ка́ — сорвало́сь (слете́ло) с языка́;
я. заплята́ецца — язы́к заплета́ется;
трыма́ць я. за зуба́мі — держа́ть язы́к за зуба́ми;
трыма́ць я. на пры́вязі — держа́ть язы́к на при́вязи;
цяля́ты я. аджава́лі — язы́к проглоти́л;
чорт пацягну́ў за я. — (каго) чёрт дёрнул за язы́к (кого);
не сыхо́дзіць у людзе́й з ~ка́ — стать при́тчей во язы́цех;
я. не паваро́чваецца сказа́ць — язы́к не повора́чивается сказа́ть;
адсо́хні мой я., калі́...; хай мой я. адсо́хне, калі́... — отсо́хни у меня́ язы́к, е́сли...;
я. не завя́жаш —
я. да Кі́ева давядзе́ —
я. мой — во́раг мой —
на ~ку́ мёд, а на сэ́рцы лёд —
каро́ва ~ко́м зліза́ла —
~ко́м мялі́, а рука́м во́лі не дава́й —
галава́ з пакло́нам, я. з прыгаво́ркай —
што ў цвяро́зага наўме́, то́е ў п’я́нага на ~ку́ —
гавары́ць я. не балі́ць —
я. не кало́да, ве́дае, што сало́дка —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)