Пульт (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову з ням. Pult ’падстаўка пад кнігу або ноты; бюро’, што з лац. pulpitum ’падстаўка; кафедра’, параўн. польск. pulpit ’у касцёле падстаўка пад імшал’, паходжанне якога застаецца нявысветленым (Сной, 514).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ніз, -у, мн. нізы́, -о́ў, м.
1. Ніжняя частка чаго-н.
Н. рукава.
2. Паверхня, бок прадмета, процілеглы яго верху.
Н. скрыні.
3. Унутраны бок (матэрыі, вопраткі); спод.
Н. паліто.
4. Нізіннае месца.
Сцелецца па нізах туман.
5. Тое, што і нізоўе.
6. мн. Шырокія пласты працоўнага народа.
Сацыяльныя нізы.
7. мн. Ніжнія ноты (спец.).
Браць нізы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лега́та,
1. нескл., н. У музыцы — плаўны, звязны пераход ад аднаго гуку да другога; плаўнае выкананне. Знак легата.
2. прысл. Звязна, не адрываючы адной ноты ад другой.
[Іт. legato — звязна.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэма́рш, ‑у, м.
Дыпламатычнае выступленне, зварот (у форме ноты, заявы і пад.) адной дзяржавы да другой з мэтай выразіць пратэст, перасцярогу, дамагчыся ўступак і пад. Дэмарш пасла.
[Фр. démarche.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Партэ́сны ’шматгалосы (пра царкоўнае харавое спяванне)’ (ТСБМ), партэ́с ’зладжанасць’ (Нас.). Рус. парте́сное пение ’шматгалосае’. Ад сяр.-лац. partēs ’галасы’: pars ’частка’ (Фасмер, 3, 209). У бел. з рус. або польск. partes ’ноты’, аб пасрэдніцтве якога і для рус. мяркуе Гараеў (Доп., 1, 32).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
басо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да баса. Басовая партыя. Басовая струна. □ — Браціе! — расцяжна гудзе пісар, пачынаючы з самай нізкай басовай ноты, як шэршань у пустым асінавым дупле. Колас.
•••
Басовы ключ гл. ключ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэнаро́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да тапара (у 1 знач.). Тэнаровыя ноты. // Прызначаны для тэнара, які выконваецца тэнарам. Тэнаровая партыя. Тэнаровая арыя.
2. Які мае адносіны да тэнара (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
До ’назва ноты’ (БРС). Рус. до, укр. до. Запазычанне з італ. do (можа, праз франц. мову). Гэта сістэма нотнага запісу паходзіць ад італьянца Гвіда Арэцца (Guido Arezzo, XI ст.); спачатку нота do называлася ut (гл. Meyers Neues Lexikon, 2. Aufl., Bd. 12. Leipzig, 1975, с. 598a).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вярхі́, ‑оў; адз. няма.
1. Вышэйшыя, кіруючыя колы грамадства. Кіруючыя вярхі. Сустрэча ў вярхах. Вярхі феадальнага грамадства.
2. Высокія гукі, ноты. Браць вярхі. Чыстыя вярхі.
3. Неглыбокія, павярхоўныя веды ў якой‑н. галіне, спецыяльнасці. Нахапацца вярхоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но́тны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ноты 1 (у 1, 3 знач.). Нотны сшытак. Нотны магазін. // Прызначаны для нот 1 (у 1 знач.). Нотная папера. // Які з’яўляецца нотай 1 (у 1 знач.). Нотны знак.
•••
Нотная азбука гл. азбука.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)