Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
харашэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.
Станавіцца больш прыгожым, прывабным.
Дзяўчынка з кожным днём харашэе.
Харашэе наш родны Мінск.
|| зак. пахарашэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сенако́с, -у, м.
1. Касьба травы на сена.
Хутка пачнецца с.
2. Час уборкі сена.
Вясёлая пара лета — с.
3. Месца касьбы травы.
С. наш далёка на балоце.
|| прым. сенако́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
На́скі, на́ські ’наш, свой’ (Нас., Рам., Яруш., Растарг.; парыц., Янк. Мат.; Мат. Маг., Янк. 1, Бяльк.; міёр., Нар. сл.), на́скі ’тутэйшы’ (Сл. ПЗБ), на́ські ’наш (беларускі)’ (Жд. 2), ’таварыскі’ (Ян.), укр. наський ’тс’. Ад наш (> наш‑скі), паводле Карскага — «займеннікавае ўтварэнне на народнай аснове» (Карскі 2-3, 54).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
постре́л разг. жэ́ўжык, -ка м., сваво́льнік, -ка м., гарэ́знік, -ка м., гарэ́за, -зы м.;
◊
наш постре́л везде́ поспе́л наш гарэ́за ўсю́ды прале́зе;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сла́віцца, сла́ўлюся, сла́вішся, сла́віцца; незак.
1. чым або са словам «як». Мець шырокую вядомасць у якіх-н. адносінах.
Горад славіцца сваімі паркамі.
Ён славіўся як аматар рыбалкі.
2. Праслаўляцца, ушаноўвацца.
У песнях славіцца наш беларускі край.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ На́шынец ’наш, тутэйшы, зямляк’ (Сабаленка), ’чалавек з мясцовага асяроддзя’ (Ян.), нашчанец ’наш чалавек, свой брат’ (Нас., Гарэц.), на́шчыніц ’мясцовы чалавек, тубылец’ (Нік. Очерки; мсцісл., З нар. сл.), рус. нашенец ’наш, свой чалавек’, ст.-польск. naszyniec ’тс’, чэш., славац. пасінее ’тс’, славен. паспее ’наш, зямляк, суайчыннік’, серб.-харв. нашинац ’тс’, балг. на́шенец ’тс’, макед. нашинец ’тс’. Утворана ад *нашын‑ скі (Снишына, гл.), параўн. рус. нашинский, на́шенский ’наш, належачы нам’, чэш., славац. našinsky, серб.-харв. нашински, балг. на́шенски, макед. нашински (гл. ESSJ SG, 2, 440) або ад *нашын, параўн. рус. на́шин ’наш’ (пск., цвяр., СРНГ); формы з ‑шч‑ ад *нашчынскі, што магло быць утворана ад наскі, наські (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
све́тач, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыстасаванне для асвятлення хаты з дапамогай лучыны або смалістых корчыкаў; дзед² (уст.).
Запаліць с.
2. перан. Пра таго, хто нясе з сабой ісціну, асвету, свабоду, культуру, праўду.
Францыск Скарына — наш с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэві́з, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Кароткае выслоўе, якое выражае кіруючую ідэю паводзін або дзейнасці.
Наш д. — наперад!
2. Слова або выслоўе, якое на конкурсах аўтар ставіць на творы замест свайго імя.
Праект пад дэвізам «Перамога».
|| прым. дэві́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апа́мятацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.
1. Апрытомнець, прыйсці да памяці; зноў пачаць спакойна разважаць і дзейнічаць.
Апамятаўся ён у шпіталі.
2. Адумаўшыся, зразумець сваю памылку.
Апамятайся, што ты гаворыш!
3. Агледзецца, заўважыць.
Мы і а. не паспелі, як мінуўся наш адпачынак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)