замамы́ліць
‘скрывіць, надзьмуць твар’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
замамы́лю |
замамы́лім |
| 2-я ас. |
замамы́ліш |
замамы́ліце |
| 3-я ас. |
замамы́ліць |
замамы́ляць |
| Прошлы час |
| м. |
замамы́ліў |
замамы́лілі |
| ж. |
замамы́ліла |
| н. |
замамы́ліла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
замамы́ль |
замамы́льце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
замамы́ліўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надзьму́хаць
‘надзьмуць што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
надзьму́хаю |
надзьму́хаем |
| 2-я ас. |
надзьму́хаеш |
надзьму́хаеце |
| 3-я ас. |
надзьму́хае |
надзьму́хаюць |
| Прошлы час |
| м. |
надзьму́хаў |
надзьму́халі |
| ж. |
надзьму́хала |
| н. |
надзьму́хала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
надзьму́хай |
надзьму́хайце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
надзьму́хаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надзіма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да надзьмуцца.
2. Зал. да надзімаць (гл. надзьмуць у 1, 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закапы́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Разм. Скрывіць, надзьмуць (губы), выражаючы гнеў, незадаволенасць і пад. Сарока закапыліла губы, пакрыўджаная, злосная. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; намёў, -мяла́, -мяло́; намяці́; -ме́цены; зак., чаго.
1. Падмятаючы, сабраць у нейкай колькасці.
Н. кучу смецця.
2. Нанесці, надзьмуць ветрам (пра пыл, снег і пад.).
Н. гурбы снегу.
|| незак. намята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздзьму́ць, -му́, -ме́ш, -ме́; -мём, -мяце́, -му́ць; -мі́; -му́ты; зак., што.
1. Дзьмучы, дзьмухнуўшы, развеяць, рассеяць што-н. лёгкае.
Р. пыл.
2. Прытокам паветра ўзмацніць гарэнне; распаліць.
Р. жар.
3. Напоўніць паветрам; надзьмуць.
Р. ноздры.
|| незак. раздзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. раздзіма́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Надува́нчык ’адуванчык, дзьмухавец’ (ТС), надуваньчык ’тс’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Змененая пад уплывам надуць ’надзьмуць’ руская назва одуванчик ’тс’, відаць, у выніку цяжкасцей пры ўспрыняцці пачатку слова (ідэнтыфікацыі а‑ = аб‑) і змены матывацыі («як надуты»); параўн. таксама рус. маск. надуванчик ’тс’, што сведчыць аб дээтымалагізацыі тэрміна і спробах «мадэрнізацыі» яго формы ў межах самой рускай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
губа́I анат. губа́, -бы́ ж.;
◊
наду́ть гу́бы надзьму́ць гу́бы;
губа́ не ду́ра погов. губа́ не дурна́я.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
панадзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. што. Надзьмуць, напоўніць (паветрам, газам) усё, многае. Панадзімаць веласіпедныя камеры.
2. пераважна безас. чаго. Нанесці ветрам вялікую колькасць чаго‑н. Панадзімала ў вокны пылу. □ Снег валіў чацвёра сутак запар. Панадзімала, панастаўляла на дарозе, на прыгуменні і на ферме белых канцоў. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзіма́ць несов.
1. в разн. знач. надува́ть;
2. (поднимать, взъерошивать перья — о птицах) нахо́хливать, хо́хлить;
1, 2 см. надзьму́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)