навучы́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
навучу́ |
наву́чым |
| 2-я ас. |
наву́чыш |
наву́чыце |
| 3-я ас. |
наву́чыць |
наву́чаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
навучы́ў |
навучы́лі |
| ж. |
навучы́ла |
| н. |
навучы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
навучы́ |
навучы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
навучы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
учи́ть несов., в разн. знач. вучы́ць; (обучать) навуча́ць;
учи́ть ру́сскому языку́ вучы́ць (навуча́ць) ру́скай мо́ве;
учи́ть исто́рию вучы́ць гісто́рыю;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
муштрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., каго (што).
1. Навучаць жорсткімі метадамі, ставячы суровыя патрабаванні.
2. Дапякаць каму-н. несправядлівымі папрокамі.
|| зак. вы́муштраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.
|| наз. муштрава́нне, -я, н. і муштро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Напу́чываць ’павучаць’ (Юрч. СНС), напучаць ’навучаць, накіроўваць на правільны шлях’ (Ян.). Да пуць ’шлях, дарога’ ў выніку семантычнай кандэнсацыі вядомага царкоўнаславянскага выразу наставлять на путь истинный ’настаўляць на жыццёвы шлях, павучаць’, параўн. укр. напучити, напучувати ’паказваць шлях, навучаць’, рус. напутить ’паказаць шлях; навучыць’ і інш.⇉*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вразумля́ть несов. настаўля́ць на ро́зум; навуча́ць; утлума́чваць; (убеждать) перако́нваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Клі́ніць ’навучаць, прывучваць, пераконваць’ (клініць да работы) (Сл. паўн.-зах.). Да клін (гл.). Параўн. клінокз.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адвучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.
1. каго (што) ад чаго і з інф. Прымусіць адвыкнуць ад чаго-н.
А. ад курэння.
А. дзіця ад грудзей.
2. каго (што) і без дап. Закончыць вучэнне, перастаць вучыць, навучаць (разм.).
|| незак. адву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Намушча́ць ’падгаворваць, падбухторваць’ (Нас.), ’навучаць’ (Гарэц., Др.). Відаць, да муціць ’муціць, перан. падбухторваць’, параўн. намуціць ’нагаварыць, напляткарыць’, збліжана таксама да навушчиць ’падгаворваць, падбухторваць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надоу́мливать несов. наво́дзіць на ду́мку, наво́дзіць на ро́зум; ра́іць; навуча́ць, вучы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
навуча́цца несов.
1. учи́ться, обуча́ться; см. навучы́цца;
2. страд. обуча́ться; подуча́ться; вразумля́ться; см. навуча́ць 1-3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)