прыгарэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Які прыгарэў, падпаліўся. — У цябе ж тут ліха ведае што! — аддзіраючы ад патэльні прыгарэлыя скваркі, бурчаў Мікіта. Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яфрэ́йтар, ‑а, м.
Першае вайсковае званне, якое прысвойваецца салдату. Мікіта за добрую службу выйшаў у яфрэйтары. Галавач. // Асоба, якая мае гэта званне.
[Ням. Gefreiter.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мікі́ціцца ’капрызнічаць’ (ТС), мікі́цяць ’таіцца’ (брасл., Сл. ПЗБ), як і бел. змікі́ціць ’зразумець, здагадацца’ (ТСБМ), узыходзяць да імя Мікіта — абагульненая назва чалавека з пэўнымі ўласцівасцямі. Параўн. і ўкр. мики́тити ’віляць, выкручвацца, шукаць адгаворкі, нячыста дзейнічаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адгрэ́бці, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; зак., што.
Грабучы, адсунуць убок. Мікіта адгроб ад варот гной, прычыніў вароты і пайшоў да стога. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ляшы́ць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; незак., што і без дап.
Абл. Разбіваць участак зямлі на палосы. Ляшыў Мікіта Жыта, І, як на злосць, яму Валы скрывілі баразну. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лявоніха 1 ’беларускі парны народны танец’ (ТСБМ, Гарэц., Мядзв., Шат., Касп.). Ад мужчынскага імя Лявон. Параўн. іншыя бел. народныя танцы паводле імя: мікіта, юрачка. Цяпер танец лявоніха ўспрымаецца як фальклорны. Сема фальклорнасці, самадзейнасці прысутнічае ў лексеме лявоніха ’самагон’ (Жд. 1). Параўн. суч. размоўнае фальклор ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рабале́пстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
Весці сябе рабалепна, па-рабску перад кім‑н. Калі Мікіта Лазун ненавідзіць беднату, то ў адносінах да багатых ён гатовы рабалепстваваць, уніжацца. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́сісты, ‑ая, ‑ае.
Які мае шырока раскінутыя і навіслыя галіны (пра дрэва, куст). Вочы мне заступіла бяроза, развесістая, зялёная, жывая. Пташнікаў. Мікіта Мінавіч ляжаў пад развесістым кустом. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падба́віцца, ‑бавіцца; пераважна безас. зак.
Крыху, нямнога прыбавіцца. — Ну, Мікіта Тодаравіч, рыхтуйся з сіламі, зямлі падбавіцца, — сказаў .. [каморнік]. Галавач. З таго вечара ў Леапольда Гушкі падбавіліся сілы да работы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парушы́на, ‑ы, ж.
Маленькая часцінка чаго‑н.; парушынка. Мікіта Уласавіч стаяў збоку і толькі часта-часта маргаў вейкамі, нібы ў вочы яму трапіла нейкая парушына. Шуцько.
•••
Быць парушынай у воку гл. быць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)