памярко́ўны, -ая, -ае.
1. Падатлівы, які лёгка прыстасоўваецца да іншых.
П. чалавек.
2. Які выяўляе мяккасць, цярпімасць; добразычлівы.
П. тон выступлення.
3. Які прытрымліваецца сярэдзіны, не схільны да крайнасцей.
Памяркоўныя погляды.
|| наз. памярко́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пако́ша, ‑ы, ж.
Скошаная сенажаць. Пакоша ўжо не колецца, — бяскрайнюю раўніну.. пакрыла светлазялёная мяккасць атавы. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагучне́ць, ‑ее; зак.
Стаць, зрабіцца гучным, гучнейшым. Голас у.. [брыгадзіра] пагучнеў, але ў ім адчувалася мяккасць, ласкавасць. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
багнава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. З некаторымі ўласцівасцямі багны. А тут, — багнаватая мяккасць, і не чуеш, як ўлазіць жалеза... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грубе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца грубым, страчваць мяккасць.
Голас грубее.
Рукі грубеюць.
2. Траціць далікатнасць, станавіцца менш культурным.
|| зак. агрубе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е, загрубе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і пагрубе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вісю́чы ’вісячы’ (Нас.) — дзеепрыметнік той жа, што і вісучы, аднак пад уплывам вісячы ‑с‑ набыло мяккасць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Свёлак ‘шост каля печы для прасушвання адзення’ (воран., Сл. ПЗБ). Гл. сволак, мяккасць ‑в‑ у выніку кантамінацыі з нейкім іншым словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жано́цкасць, ‑і, ж.
Сукупнасць рыс і якасцей, якія ўласцівы жанчыне; пяшчотнасць, ласкавасць, прывабнасць. У рухах [Люсі] паяўлялася нешта ад незвычайнай красуні: прывабная мяккасць, жаноцкасць, вялікія сінія вочы палалі ласкавасцю. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Насці́л ’насціл, памост’ (ТСБМ, ТС, Сл. ПЗБ), насці́ль ’тс’ (Мат. Маг.). Ад насціла́ць, гл. слаць; праблему складае неарганічная мяккасць л у слове з Магілёўшчыны, магчыма, у выніку асэнсавання рэаліі як зборнага назоўніка, параўн. сутон і сутонь ’тонкі лядок на вадзе’ (ТС), рус. наслуд і наслудь ’наледзь’ і пад. Не выключана, што мяккасць канцавога зычнага з’явілася ў выніку семантычнай кандэнсацыі спалучэння тыпу *насці́льны мост > насці́ль, у той час як словы з цвёрдым л на канцы — аддзеяслоўныя назоўнікі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плю́тацца ’блытацца’ (паст., воран., Сл. ПЗБ), плютьць гаварыць абы-што’ (міёр., Нар. лекс.). Да плут, муціць i̯ (гл.). Мяккасць ‑я*⇉пад уплывам польск. plątać (šią) ’блытацца’, ’заплятацца (пра язык)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)