галу́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго.
Нар.-паэт. Песціць, мілаваць, лашчыць. Сына ў калысцы галубіць матуля. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галу́біцца, ‑біцца; незак.
Нар.-паэт. Мілавацца, песціць, лашчыць адзін аднаго. [Міхась (да Адася і Надзі):] Ну, галубкі, досыць галубіцца вам! Прызнавайцеся, калі вяселле ваша гуляем? Козел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скорагаво́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Хуткае маўленне.
Гаварыць скорагаворкай.
2. Спецыяльна прыдуманая фраза, пабудаваная на спалучэнні гукаў, якія робяць цяжкім яе хуткае вымаўленне (напр.: ліска лашчыць лісяня, а ласіха — ласяня), хуткапрамаўлянка.
|| прым. скорагаво́рачны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пе́сціць ’лашчыць, галубіць, мілаваць’ (Шат.; шальч., Сл. ПЗБ; ТСБМ). Ад пе́ста 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пала́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., каго-што.
Лашчыць некаторы час. Ваўчок сыйшаў з хаты, палашчыў калматага шэрага сабаку на ланцугу.. і пакрочыў галоўнай вуліцай.. у МТС. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лушчэнік ’пястун’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Відавочна, скарочаная форма з польск. łuszczybochenek ’дармаед, гультай’ (Слаўскі, 5, 367), пры ад’ідэацыі лашчыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ласка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што і без дап.
Тое, што і лашчыць. Не, няма другой такой краіны, Дзе б шырэй пралеглі пуцявіны, Дзе б так ветла далі Вабілі, ласкалі! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Лю́ліць, пін. люлі́ты ’лашчыць, любіць’ (Булг.), люля́ны ’дагледжаны’ (гродз., Сцяшк. Сл.). У выніку семантычнага пераносу ў лексемы люля́ць ’калыхаць’ > ’клапаціцца’ > ’лашчыцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лаго́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.
Разм.
1. каго-што. Лашчыць; прывабліваць. Была ранняя вясна, і сонца шчодра лагодзіла і ўгравала зямлю. Гроднеў. Той дом лагодзіць наша вока. Броўка.
2. каму. Дагаджаць, паддобрывацца. Лагодзіць старэйшаму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лашчо́нец, лашчоніц ’падхалім, падліза’ (Бяльк.). Утворана ад лашчыць (гл.). Дзеяслоў лашчоніцца ’лашчыцца (пра падхаліма)’ мае адыменнае ўтварэнне. Аб суфіксе ‑онец гл. Сцяцко, Афікс. наз., 26–27.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)