Verbum

Лыха́тка ’мачалка’ (нараўл., Мат. Гом.). Скарочанае з ⁺лахала́тка, параўн. укр. лахолата ’ануча, лахман’. Да ла́хі і ла́тка (гл.).

◎ Лахаміда ’лахман’ (прынёманск., Нар. лекс.) узнікла ў выніку кантамінацыі лексем лахі і хламіда (гл.), параўн. хала‑ міда ’рызман’ (Юрч.).

Лохмат ’абрэзак, акравак’, ’гніллё’, лахматок, лахматочак ’тс’ (Нас., Яруш.). Трубачоў (Эт. сл., 15, 251) выводзіць прасл. loxmotъ, якое да laxъ, laxmy > лах, лахма́н (гл.).

Тра́нды ’лахманы’ (Сл. ПЗБ), тра́ндзішчы ’тс’, тра́ндзіна ’лахман’ (Юрч. СНЛ), сюды ж трандо́ўка, транто́ўка ’коўдра, посцілка, вытканая з рыззя’ (мерае., Ск. нар. мовы). Гл. транты, гл.

Лахмо́цце, лахмо́цьця, лахмуо̑тье ’шматкі, абрыўкі’, ’лахман, старое, паношанае або падранае адзенне’ (ТСБМ, Нас., КЭС, лаг.; паўд.-усх., КЭС), ’анучы, старызна’ (Яўс.). Да лохмат (гл.). Усх.-слав. утварэнне з суф. ‑ьje: рус. лохмотья, укр. лахмі́ття, лахми́тє ’лахманы, манаткі’.

Ры́тка ’выдумшчык, махляр’ (Сцяшк. Сл.). Магчыма, звязана з польск. rytka, retka ’дэталь ткацкага станка для навівання пражы на навой’, якое з ням. Retkamm. Наўрад ці можна збліжаць з серб.-харв. ри̏та ’лахман’, ’галадранец’, ’абарванец’, не гледзячы на фармальнае падабенства.

◎ Лату́та ’неахайны чалавек, лахудра’ (Янк. III), міёр. ла‑ тута, латуціна ’абшарпаны, абадраны’ (З нар. сл., Нар. словатв.). Відавочна, балтызм. Параўн. літ. latus ’малы, тоўсты чалавек’ — з суф. -litas. Аднак не выключана магчымасць утварэння з гэтым суфіксам ад кораня лат‑, як мяркуе Янкоўскі (Янк. III, 58). Да латах. Параўн. таксама ўкр. лахута ’лахман’.

Рызма́н ’ласкут’ (шальч., Сл. ПЗБ), ’старое адзенне’ (Мат. Гродз.; Гарэц.), ’парваная адзежына’ (Жд. I), ’посцілка з рыззя’ (воран., Сл. ПЗБ), рызманы́ ’падранае адзенне, лахманы’ (ТСБМ), рызма́нты ’манаткі, лахманы’ (Янк. Мат.), рызма́нне ’парванае адзенне’ (Жд. I). Утворана ад рыззё (гл.) з дапамогай суфікса ‑ман, як лахма́н, сукма́н ’вопратка’ (Сцяцко, Афікс. наз., 160–161).