раке́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Спартыўны снарад у выглядзе зацягнутага сеткай авальнага абруча з дзяржаннем або лапаткі з ручкай для гульні ў тэніс, бадмінтон, пінг-понг.

Тэнісная р.

Першая р. (перан.: лепшы ігрок).

|| прым. раке́тачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

баро́цца, баруся, борашся, борацца; незак.

1. Узяўшыся адпаведным чынам, імкнуцца паваліць, пакласці на лапаткі праціўніка.

2. Тое, што і бадацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ламо́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ламоты. Ламотныя болі. □ Ламотная стома круціць лапаткі, але з непрывычкі яно аж прыемна. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гладзі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Прылада ў выглядзе валіка або лапаткі для разгладжвання скур, паперы і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дасы́та, прысл.

Поўнасцю, уволю (пад’есці, напіцца). Шапацеў і гаманіў рэдкі, але лапаткі дождж. Сырая ноч абдымала зямлю, дасыта напаіўшы яе вадою. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кляшчо́ткі ’драўляныя лапаткі ў лазні, якімі бяруць гарачае каменне’ (Яўс., Бяльк.). Гл. кляшчотка 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замакрэ́ць, ‑эе; зак.

Разм. Злёгку змокнуць, памакрэць. Шэрсць на тураўцовым сівым кані замакрэла, закучаравілася ад поту. Мележ. Замакрэлі ад поту Сцяпанавы лапаткі пад старэнькай залапленай гімнасцёркай. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

канапа́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Інструмент для канапачання ў выглядзе жалезнай лапаткі з ручкай.

2. Матэрыял (кудзеля, пакулле, мох), які выкарыстоўваецца для канапачання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ке́льня, ‑і, ж.

Прылада муляра, тынкоўшчыка ў выглядзе трохвугольнай лапаткі для набірання і нанясення раствору на мур. На рыштаваннях новых дамоў у руках муляроў мільгалі кельні са свежым растворам. Якімовіч.

[Польск. kielnia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тушэ́ ‘ўдар па клавішах пры ігры на фартэпіяна’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ‘удар, укол у фехтаванні’, ‘прыём у барацьбе (палажыць на лапаткі)’ (ТСБМ). Праз рускую мову з франц. touche ‘дотык’, touché ‘закрануты, які атрымаў удар’, якое з toucher ‘дакранацца, чапаць’ (ЕСУМ, 5, 689; Арол, 4, 123). Сюды ж тушы́раваць ‘класці саперніка на лапаткі (у барацьбе)’, ‘падбадзёрваць лёгкімі ўдарамі дрэсіраваную жывёліну (у цырку)’ (ТСБМ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)