со́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

Невялікая гара, курган круглявай формы, а таксама (на Далёкім Усходзе) вулкан.

|| прым. со́пачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свежанасы́паны, ‑ая, ‑ае.

Нядаўна, толькі што насыпаны. Свежанасыпаны курган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Куля́б ист., г. Куля́б, -ба м.; см. Курга́н-Тю́бе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лы́сы, -ая, -ае.

1. Які мае лысіну, з лысінай.

Лысая галава.

Лысае цяля.

2. перан. Пазбаўлены расліннасці.

Л. курган

◊

І не лыс Габрусь (разм.) — хоць бы што, нішто не дзейнічае на каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аўто́граф, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Тэкст твора, напісаны рукой аўтара.

А. паэмы «Курган».

2. Уласнаручны, звычайна памятны, надпіс ці подпіс.

Узяць а. у вядомага артыста.

|| прым. аўтаграфі́чны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Гурга́н ’сухі пясчаны востраў сярод балота’ (усх.-палес., Яшкін). З курга́н (гл. значэнні гэтай лексемы ў Яшкіна). Яшчэ ў Яшкіна: гурда́н ’курган’ < курга́н (→ гурга́н, далей дысіміляцыяй двух «г», г — г > г — д, гурба́н).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Валато́ўка ’курган’ (БРС, Касп., Шпіл., Яруш.); ’курган, дзе пахаваны волат’ (Інстр. III). Да валатовы < волат (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бурга́н ’узгорак, курган’ (Нас.). Нейкая кантамінаваная форма (буго́р + курга́н?). Але не выключаецца вывядзенне з *бугра́н (буго́р + суф. ‑ан?). Параўн. бургу́н.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

здзірване́лы, ‑ая, ‑ае.

Які пакрыўся дзірваном, ператварыўся ў дзірван. Здзірванелы курган. □ Дзень за днём ішла ўпартая праца — і на будоўлях, і на здзірванелых, запушчаных палях. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Курга́нік ’сон раскрыты, Pulsatilla poteris L.’ (Кіс.). Да курган 3 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)