цыркулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; незак.
Рабіць кругавы рух. кругаварот. Вада цыркулюе па трубках. Кроў цыркулюе па целе.
[Ад лац. circulus — круг.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кальцавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да кальца (у 1 знач.). Кальцавая форма.
2. Які мае выгляд кальца; кругавы. Кальцавая магістраль горада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сугба́ ’выгін знутра’, сугбаві́на ’тс’, сугбавы ́’кругавы знутра’ (Я. Драздовіч). Да су- і гібаць, гбаць, гл. Пацюпа, Arche, 2007, 3, 170.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэбо́рда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Спец. Кругавы выступ па краі кола, шківа і пад., які прадухіляе сход кола з рэйкі, рэменя са шківа і пад.
[Фр. rebord.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кругово́й кругавы́;
кругова́я ско́рость физ. кругава́я ско́расць;
кругова́я оборо́на воен. кругава́я абаро́на;
◊
кругова́я пору́ка кругава́я пару́ка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
круго́м, прысл. і прыназ.
1. прысл. 3 усіх бакоў.
К. лес.
К. людзі.
2. прысл. Робячы кругавы рух.
Абляцець к.
Павярнуцца к.
3. прысл. Поўнасцю.
К. вінавата.
4. прыназ. з Р. Вакол каго-, чаго-н.
К. хаты растуць кветкі.
К. лесу поле.
Абысці к. стала.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пракруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.
1. Павярнуцца вакол сваёй восі; зрабіць кругавы рух. Грузавік глуха забурчаў, правае кола, каля якога валтузіўся Пятрок, пракруцілася са два разы. Хадановіч.
2. Круціцца некаторы час. Дзіця пракруцілася ў ложку ўсю ноч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акальцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак.
1. што. Зрабіць кругавую абмазку ствала дрэва для захавання ад шкоднікаў. // Зрабіць кругавы зрэз кары са ствала дрэва.
2. каго. Надзець пазначанае кольца на лапку птушкі, на хвост рыбы для вывучэння шляхоў іх руху і пад. Акальцаваць птушку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́бад, мн. л. абады (БРС, КТС, Яруш., Грыг., Бяльк.; КЭС, лаг.; Шат., Касп.). Рус. о́бод ’вобад’, обо́да ’кругавы шырокі рэмень конскай шляі па баках каня’, укр. о́бід ’вобад’, ст.-рус., ц.-слав. ободъ, серб.-харв. о̏бо̑д ’край’, славен. обо̑д ’вобад сіта’, польск. obód ’вобад’. Прасл. *obvodъ. З об‑ і вяду (Фасмер, 3, 104).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пракруці́ць, -учу́, -ўціш, -ўціць; -ўчаны; зак., што.
1. Тое, што і прасвідраваць.
П. дзірку.
2. Круцячы, прывесці ў рух.
П. педалі веласіпеда.
3. Круцячы, прапусціць цераз што-н. (разм.).
П. мяса цераз мясарубку.
4. Прывёўшы ў кругавы рух, даць (якому-н. устройству) зрабіць пэўную колькасць абаротаў.
П. пласцінку, фільм (разм.).
5. Правесці які-н. час, круцячы што-н.
|| незак. пракру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пракру́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)