ляпны́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да лепкі. Ляпная работа. // Зроблены з дапамогай лепкі; з вылепленымі ўпрыгожваннямі. Ляпныя арнаменты. Ляпны карніз.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гарні́з ’карніз’ (Шат.), ’паз у дошцы’ (Сцяшк.). Азванчэннем к‑ > г‑ з карні́з (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гзымс, ‑а, м.
Абл. Карніз. Цяпер галубоў не відно, — спяць і яны, затуліўшыся недзе на гзымсах. Брыль. Запаліла [маці] на гзымсе газоўку. Палахліва пабегла святло. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кзымс ’карніз’ (Нас., Касп.). Гл. гзымс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зы́мсік ’карніз у мураваных збудаваннях, у печы’ (маладз., гродз., Янк. Мат.; Мат. Гом.). Рус. арханг. зы́мза ’карніз уздоўж унутраных сцен, пад акном, паліца’, зы́нза ’тс’, польск. gzyms ’карніз’, gzymsik (< ням. Gesims, Дарашэўскі, 2, 1394). Бел. форма з польск. са стратай пачатковага g‑. Рус. можа быць незалежнай з ням. ці перанесенай з польск. праз бел. Параўн. гзымс (у Ц. Гартнага).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падзо́р, ‑а, м.
1. Брыжы, карункі, якімі абшываецца ніжні край чаго‑н. (прасціны, пакрывала і пад.). З-пад коўдры выглядае карункавы падзор. Палтаран.
2. У архітэктуры — карніз з разьбой. Вокны з падзорам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плі́нтус ’планка, якая закрывае шчыліну паміж падлогай і сцяной’ (ТСБМ, Касп., Сцяшк. Сл.). Праз рус. пли́нтус (з XIX ст.) з лац. plinthis, plinthus ’ніжняя частка п’едэстала калоны’, ’карніз будынка звонку’, якія са ст.-грэч. πλίνθος ’цэгла’, (пазней) ’плітка’. Значэнне ’карніз’ спрыяла семантычнаму пераходу, параўн. плі́нтус ’перакладзіна над вушакамі’ (хоцім., ЛА, 4).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарні́за ’ўзор у шалёўцы’ (Сцяшк.). Таго ж паходжання, што і гарніз, карніз (да апошняга гл. апісанне семантыкі ў Сцяшк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́спушка ’карніз у грубцы’ (жытк., Мат. Гом.). Да раз‑/рос‑ (са значэннем ’пашырэнне ў аб’ёме’) і пушы́ць ’рабіць пушыстым’ < пух (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зы́мша ’выступ у коміне, на які кладуць запалкі’ (петрык., Шатал.). Верагодна, утворана на базе зымсік ’карніз у печы’ з суфіксам ‑ш‑а; параўн. зы́бша ’дрыгва’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)