карні́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. карні́з карні́зы
Р. карні́за карні́заў
Д. карні́зу карні́зам
В. карні́з карні́зы
Т. карні́зам карні́замі
М. карні́зе карні́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

карні́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Гарызантальны выступ у верхняй частцы будынка, над вокнамі, дзвярамі.

2. Прыстасаванне над акном звычайна ў выглядзе папярочнага бруса, на якое вешаюць шторы, парцьеры.

|| прым. карні́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карні́з м., в разн. знач. карни́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карні́з

т. 8, с. 82

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

карні́з, ‑а, м.

1. Гарызантальны выступ, які завяршае сцяну будынка, абрамляе вокны, дзверы. Цяпер агледзець можна печ, як ляльку, Усе карнізы, нішы, под і звод, І той пяколак, дзе шукаць запалку, Калі куранты данясуць свой звон. Пысін. На чарапічных дахах збіраліся гурбачкі снегу. Ён лажыўся і на карнізы акон. Арабей. // У архітэктуры — верхняя частка антаблемента, якая ляжыць на фрызе.

2. Уступ, які цягнецца вузкай палоскай уздоўж абрывістага схілу гор, часта на значнай вышыні. На карнізе ў расколіне.. ўчапілася карэньчыкамі тоненькая, гнуткая бярозка. Хомчанка.

3. Папярочка над акном, дзвярамі, на якую вешаюць парцьеры, шторы. Паставіўшы на табурэт[ку] дзіцячае крэсла, Даша стаяла на ім перад акном, босая, у халаце, .. і прымацоўвала карніз. Шамякін.

[Ад грэч. korōnis — завяршэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карні́з м

1. буд Sims m, n -es, -e, Gesíms n -es, -e;

2. (папярочка для штораў) Gardínenstange f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

карні́з

(ням. Karnies)

1) гарызантальны выступ, які завяршае сцяну будынка або робіцца над вокнамі, дзвярамі;

2) папярочка над акном, дзвярамі для штор, парцьер;

3) вузкі ўступ уздоўж абрывістага схілу гор.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Карні́з праз ням. Karnies з італ. cornice (першасная крыніца: лац. coronis < ст.-грэч. κορωνίς (Фасмер, 2, 202).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

карні́з

(ням. Karnies)

1) архіт. гарызантальны выступ, які завяршае сцяну будынка або робіцца над вокнамі, дзвярамі;

2) папярочка над акном, дзвярамі для штор, парцьер;

3) вузкі ўступ уздоўж абрывістага схілу гары.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

кранштэ́йн, -а, мн. -ы, -аў, м.

Выступ або ўмацаваная ў сцяне касая падпорка для падтрымкі балкона, карніза і пад.

Аконны карніз на кранштэйнах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)