кара́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
кара́ю |
кара́ем |
| 2-я ас. |
кара́еш |
кара́еце |
| 3-я ас. |
кара́е |
кара́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
кара́ў |
кара́лі |
| ж. |
кара́ла |
| н. |
кара́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
кара́й |
кара́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
кара́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мони́сто ср. мані́сты, -таў ед. нет, кара́лі, -ляў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наніза́цца, ‑ніжацца; зак.
Накалоцца, насадзіцца на нітку, дрот і пад. Каралі добра нанізаліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даніза́ць, ‑ніжу, ‑ніжаш, ‑ніжа; зак., што.
Скончыць нанізванне чаго‑н. на што‑н. Данізаць каралі на нітку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́сы мн. па́церкі, -рак, ед. па́церка, -кі ж.; кара́лі, -ляў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
учапі́ць, учаплю́, учэ́піш, учэ́піць; учэ́плены; зак.
1. што. Зачапіць за што-н.
У. вудачку.
2. што на каго-што. Павесіць.
У. каралі на шыю.
3. у што. У час руху зачапіць чым-н. ці за што-н. (разм.)
У. колам у дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мані́сты 1 ’духмяны’ (ваўк., лях., Сл. ПЗБ). Прыметнік да мана́ (гл.). Параўн. таксама рус. калуж. манна́ст ’прыемны пах’, манна́стый ’тонкі (пра смак, пах)’.
Мані́сты 2, тураў. маніста, паўд.-усх. маніста ’упрыгожанне з пацерак, манет, каштоўных камянёў’, ’пацеркі’, ’каралі’ (ТСБМ, Янк. 1, Шпіл., ТС; кір., Нар. сл.; жытк., лоеў., добр., Мат. Гом.). Укр. мони́сто, нами́сто, рус. мони́сто ’тс’, наўг. ’нашыйная касынка’, разан. ’нізка чаго-небудзь’, палаб. müönéistʼa ’карал’, балг. мони́сто, ст.-слав. монисто ’каралі’. Да і.-е. *moni‑ ’шыя’: лац. monīle ’каралі’, ’конская грыва’, ст.-інд. manyā ’патыліца’, ст.-в.-ням. menni ’каралі’, ірл. miuntore ’тс’, muinēl ’шыя’, ст.-грэч. μάννον, μαννάκιον, μόννο ’каралі’ (Бернекер, 2, 76; Фасмер, 2, 650). Сюды ж мані́стка ’нізка тытунёвых ці кляновых лістоў’ (Бір. Дзярж.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Надыма́нкі ’каралі’ (рэч., Мат. Гом.). Гл. надзіма́нкі ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
далікатэ́с, ‑у, м.
Рэдкая, прыемная на смак ежа. Такія па сваіх рэцэптах вынайшаў далікатэсы, Якіх не смакавалі нават каралі. Валасевіч.
[Фр. délicatesse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зніза́ць, зніжу, зніжаш, зніжа; зак., што.
Разм. Нанізваючы на нітку, дроцік і пад., злучыць. Знізаць бісер. // Зрабіць знізваннем, нанізваннем. Знізаць каралі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)