даце́міць

‘уцяміць, да канца зразумець што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. даце́млю даце́мім
2-я ас. даце́міш даце́міце
3-я ас. даце́міць даце́мяць
Прошлы час
м. даце́міў даце́мілі
ж. даце́міла
н. даце́міла
Загадны лад
2-я ас. даце́м даце́мце
Дзеепрыслоўе
прош. час даце́міўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

даце́мліваць

‘да канца разумець што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. даце́мліваю даце́мліваем
2-я ас. даце́мліваеш даце́мліваеце
3-я ас. даце́млівае даце́мліваюць
Прошлы час
м. даце́мліваў даце́млівалі
ж. даце́млівала
н. даце́млівала
Загадны лад
2-я ас. даце́млівай даце́млівайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час даце́мліваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́гаварыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак. (разм.).

Выказаць усё да канца.

Дайце яму в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

недасе́джваць

‘не сядзець неабходны час (недаседжваць у турме); (пра птушак) не да канца сядзець на яйках пры выседжванні птушанят (недаседжваць яйкі)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. недасе́джваю недасе́джваем
2-я ас. недасе́джваеш недасе́джваеце
3-я ас. недасе́джвае недасе́джваюць
Прошлы час
м. недасе́джваў недасе́джвалі
ж. недасе́джвала
н. недасе́джвала
Дзеепрыслоўе
цяп. час недасе́джваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

недасе́дзець

‘не выседзець неабходны час (недаседзець у турме); (пра птушак) не да канца выседзець на яйках пры выседжванні птушанят (недаседзець яйкі)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. недасе́джу недасе́дзім
2-я ас. недасе́дзіш недасе́дзіце
3-я ас. недасе́дзіць недасе́дзяць
Прошлы час
м. недасе́дзеў недасе́дзелі
ж. недасе́дзела
н. недасе́дзела
Дзеепрыслоўе
прош. час недасе́дзеўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сатле́лы, -ая, -ае.

Такі, што, тлеючы, згніў або згарэў да канца.

Сатлелая адзежына.

Сатлелае вуголле.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарэ́лы, -ая, -ае.

Абпалены, папсаваны агнём, але не да канца спалены.

Г. блін.

Запахла гарэлым (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сырэ́ц, -рцу́, м.

Не да канца выраблены або не ачышчаны прадукт, паўфабрыкат.

Лён-с.

|| прым. сырцо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́чарпаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Чэрпаючы, выдаліць, выбраць усё, да канца.

В. ваду з вядра.

2. перан. Зрасходаваць поўнасцю, давесці да канца.

В. усе запасы.

В. праграму.

3. перан. Уладзіўшы, вырашыўшы, пакласці канец чаму-н. (кніжн.).

Інцыдэнт вычарпаны.

|| незак. вычэ́рпваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дадубі́ць, -дублю́, -ду́біш, -ду́біць; -ду́блены; зак., што.

Скончыць дубіць, выдубіць да канца.

Д. скуру.

|| незак. даду́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)